Разделы презентаций
- Разное
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
ДӘРІСТІҢ ТАҚЫРЫБЫ : ВИРУСТАР - РЕСПИРАТОРЛЫҚ АУРУЛАР ҚОЗДЫРҒЫШТАРЫ
Содержание
- 1. ДӘРІСТІҢ ТАҚЫРЫБЫ : ВИРУСТАР - РЕСПИРАТОРЛЫҚ АУРУЛАР ҚОЗДЫРҒЫШТАРЫ
- 2. ВИРУСТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІVira патшалығыДНҚ вирустарТұқымдасТуыстықТип РНҚ вирустарТұқымдасТуыстықТип
- 3. ВИРУСТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ МЕН МОРФОЛОГИЯСЫ
- 4. ОРТОМИКСОВИРУСТАРТаксономиясы:Тұқымдасы: ORTHOMYXOVIRIDАЕ Туыстығы: INFLUENZAVIRUS А
- 5. ТҰМАУ ВИРУСЫ Тұқымдасы: Orthomyxoviridae Туыстастығы – Influenzavirus
- 6. Тұмау вирусы:А тұмауының вирусыВ,С тұмауының вирусы
- 7. ТҰМАУ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?Тұмау — жасы мен жынысын
- 8. Слайд 8
- 9. МОРФОЛОГИЯСЫ Лат.orthos –
- 10. АНТИГЕНДІК ҚҰРЫЛЫМЫ:Геном – бір жіпшелі сызықтық РНҚ;Антигендік
- 11. Слайд 11
- 12. Слайд 12
- 13. ТҰМАУ ВИРУСЫНЫҢ НЕГІЗГІ ҚАСИЕТТЕРІ
- 14. ӨЗГЕРГІШТІКАнтигендік шифт - гемагглютининнің нейраминидазаларға кенет ауысуы;Антигендік
- 15. ВИРУСТЫ ӨСІРУ: Тауық эмбрионында (амниотикалық және
- 16. КӨБЕЮІ (РЕПРОДУКЦИЯ)Эндоцитоз жолымен енуі;Эпителиальді жасуша рецепторларына адсобция
- 17. РЕЗИСТЕНТТІЛІГІТұрақтылығы:Бөлме температурасында 1 тәулік;Тегіс қабаттарда 2 тәулік;Төмен
- 18. ЭПИДЕМИОЛОГИЯСЫИнфекция көзі – ауру адам; Берілу жолдары – ауа-тамшы;Мерзімділігі – қысқы, қысқы-көктемгі;
- 19. Слайд 19
- 20. Зертханалық диагностикасы Жұтқыншақ ж/е мұрынның шырышты қабатынан
- 21. Науқастан тікелей алынып, анықталған материал
- 22. 1918ж. “испандық” тұмау вирусының пандемиялық варианты (А/Н1N1);1957ж
- 23. Слайд 23
- 24. A/H1N1 вирусын электронды микроскоппен көргенде. Вирустың диаметрі — 80-120 nm.
- 25. САҚТАНДЫРУРемантадин;Тұмауға қарсы иммуноглобулин; Лейкоцитарлы интерферон;Тірі ж/е инактивтелген (қыздырылған) вакциналар.
- 26. ТҰМАУҒА ҚАРСЫ ТІРІ ВАКЦИНАЛАРДЫҢ БӘРІ ТРИВАЛЕНТТІ
- 27. АЛДЫН АЛУ ШАРАЛАРЫ Жедел респираторлық вирустық инфекция(ЖРВИ)
- 28. АЛДЫН АЛУ ШАРАЛАРЫ Аурудың
- 29. ПАРАМИКСОВИРУСТАРТұқымдасы: PARAMYXOVIRIDAEТұқымдастықшасы: PARAMYXOVIRINAE Туыстықтары: RESPIROVIRUS— сендай вирусы,
- 30. МОРФОЛОГИЯСЫРНҚ құрайтын вирустардың айтарлықтай ірісі, бір жіпшелі
- 31. АДАМ ПАРАГРИППІПарагрипп –жоғарғы тыныс алу жолдарымен және
- 32. Инфекция көзі –ауру адам.Вирус тыныс алу жолдары арқылы жұғады.Парагрипп инфекциясының маусымдылығы айқын емес.
- 33. Инфекцияның кіру қақпасы-жоғарғы тыныс жолдары. Парагрипп вирустары
- 34. Зерттелетін заттар: шырышты қабат кілегейі, тыныс
- 35. РЕСПИРАТОРЛЫ-СИНЦИТИАЛДЫ ВИРУСТАРРеспираторлы-синцитиалды вирус (РС - вирус) –нәрестелер
- 36. Антигендік қасиеттері: РС вирустарда гемагглютинин жоқ, гемолитикалық
- 37. Дақылдандыру: Ауыспалы жасуша дақылдарына және маймыл бүйрегінен
- 38. Патогенезі:Вирустың кіру қақпасы- жоғарғы
- 39. Зерттелетін заттар: көмекей кілегейі, мұрын бөліндісі, қақырық,
- 40. Қызамық вирусы Қызамық (латынша: rubrum –
- 41. ТаксономиясыТұқымдастығы : TogaviridaeТуыстастығы : Rubivirus.
- 42. Морфологиясы. Жетілген вириондар сфера пішінді, диаметрі 60-70
- 43. Антигендері. Қызамық вирусының екі антигені бар: 1)
- 44. Төзімділігі. Қызамық вирусы эфирдің, детергенттердің әсеріне
- 45. Эпидемиологиясы. Инфекция көзі (резервуары) – клиникалық белгілері
- 46. Қызамықпен негізінде 1-ден 7 жасқа дейінгі балалар
- 47. Патогенезі және клиникалық көрінісі. Вирус жұққаннан кейін
- 48. Ауру дене қызбасының дамуымен, бөртпе шығумен, жоғарғы
- 49. Ең ауыр асқынуларға – қызамықтық энцефалиттер және
- 50. Қызамық вирусының персистенциялануы (туа біткен қызамықтан кейін
- 51. Иммунитеті. Аурудан айыққаннан кейін тұрақты (гуморальды)
- 52. Вирус бейтараптаушы антиденелер және антигемагглютиндер титрінің жоғарғы
- 53. Микробиологиялық диагноз қою. Зерттелетін заттар: қан,
- 54. Емдеуі – симптоматикалық. Алдын-алуы.
- 55. Ассоциацияланған вакциналар:Паротит – қызылша – қызамықтық вакцина
- 56. Вакцина егілгеннен кейін иммунитет 20 жыл бойы
- 57. НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!
- 58. Скачать презентанцию
ВИРУСТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІVira патшалығыДНҚ вирустарТұқымдасТуыстықТип РНҚ вирустарТұқымдасТуыстықТип
Слайды и текст этой презентации
Слайд 1ДӘРІСТІҢ ТАҚЫРЫБЫ:
ВИРУСТАР - РЕСПИРАТОРЛЫҚ АУРУЛАР ҚОЗДЫРҒЫШТАРЫ. ОРТОМИКСОВИРУСТАР. ПАРАМИКСОВИРУСТАР. ҚЫЗАМЫҚ ВИРУСЫ.
м.ғ.к.,
доцент Ахметова Сәуле Балтабайқызы
Слайд 2ВИРУСТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
Vira патшалығы
ДНҚ вирустар
Тұқымдас
Туыстық
Тип
РНҚ вирустар
Тұқымдас
Туыстық
Тип
Слайд 4ОРТОМИКСОВИРУСТАР
Таксономиясы:
Тұқымдасы: ORTHOMYXOVIRIDАЕ
Туыстығы: INFLUENZAVIRUS А
INFLUENZAVIRUS В
INFLUENZAVIRUS СТұмау вирустары: INFLUENZA А
INFLUENZA В
INFLUENZA С
Слайд 7ТҰМАУ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
Тұмау — жасы мен жынысын талғамастан, бәріне бірдей
жұғатын ауыр вирустық инфекция. Оған өткір токсикоз, ринит, мұрынның бітуі
және бронхты зақымдайтын катаралды құбылыстармен сипатталатын белгілер тән.ЖРВИ – адамзаттың ең кең таралған аурулары. Онымен жазда азырақ, қыста көбірек болса да, барлығы дерлік ауырады. ЖРВИ мен тұмауды туындататын вирустар мұрын мен тамақтан бастап, өкпеге дейін барлық кеңістіктегі эпителийлі жасушаларды зақымдайды. Бұл вирустардың көптеген түрлері бар, ең көп таралғаны – тұмау, ал «бейтанымал» түрлері – парагрипп, аденовирус, риновирус, реовирус және басқалары. Бір жаманы, бұл вирустардың әрқайсысы бірнеше түрлерге бөлінеді (парагрипп – 4 түрі, ал тұмаудың онға жуық түрлері бар), сондықтан адамдар бір тұмаудың бірнеше вирустық түрімен сан рет ауыруы мүмкін.
Слайд 9МОРФОЛОГИЯСЫ
Лат.orthos – тура және myxa
– шырышты (жіпше тәрізді нуклеокапсидтің болуы және шырышты қабықшаға тропизм)РНК
бар вирустар; Ерекше пішінді, мөлшері 80-120 нм; Нуклеокапсид спиральді симметриялы – ұзындығы 50-150 нм және көлденеңі 9 нм. Вирус қабықшасы: екі қабатты липидті мембрана ж/е оған гемагглютинин (Н) мен нейраминидазалар (N) РНК-тәуелді, РНК- полимераза.
Слайд 10АНТИГЕНДІК ҚҰРЫЛЫМЫ:
Геном – бір жіпшелі сызықтық РНҚ;
Антигендік тұрақсыз;
4 түрлі
антигенін ажыратады;
Нуклеокапсидтік (Np) және мембраналық (М) антигендер (тұрақты).
Беткейлік
антигендер: гемагглютинин (Н) және нейраминидаза (N) – тұрақсыз.
Слайд 14ӨЗГЕРГІШТІК
Антигендік шифт - гемагглютининнің нейраминидазаларға кенет ауысуы;
Антигендік дрейф – геномдағы
нүктелік мутация, ақуыздардың антигендік детерминанттарын жасуша иесінің иммунды жүйесі тани
алмайтындай дәрежеде өзгеріске ұшыратады.
Слайд 15ВИРУСТЫ ӨСІРУ:
Тауық эмбрионында (амниотикалық және аллантоистік қуыс);
Жасуша дақылдарында (адам
эмбрионының бүйрек жасушасының 1-шілік дақылдары).
Тауық эмбрионында амниотикалық қуысты зақымдау
Слайд 16КӨБЕЮІ (РЕПРОДУКЦИЯ)
Эндоцитоз жолымен енуі;
Эпителиальді жасуша рецепторларына адсобция (жабысуы);
Жасуша ядросында вирус
геномының транскрипциясы ж/е репликациясы;
Рибосомаларда вирусспецификалық ақуыздардың синтезі (түзілуі);
Жаңа нуклеокапсидтердің шоғырлануы;
Слайд 17РЕЗИСТЕНТТІЛІГІ
Тұрақтылығы:
Бөлме температурасында 1 тәулік;
Тегіс қабаттарда 2 тәулік;
Төмен температурада (70°С) сақталады.
Сезімталдығы:
56
°С t-да қыздыруға;
УКС және кептіргенде тез тіршілігін жояды;
Қарапайым дезинфектанттарға;
Детергенттерге сезімтал.
Слайд 18ЭПИДЕМИОЛОГИЯСЫ
Инфекция көзі – ауру адам;
Берілу жолдары – ауа-тамшы;
Мерзімділігі –
қысқы, қысқы-көктемгі;
Слайд 20Зертханалық диагностикасы
Жұтқыншақ ж/е мұрынның шырышты қабатынан жағынды-таңба – ИФТ (вирустың
антигендерін анықтау).
КБР, ГАТР – ретроспективті (антидененің титрі 4
ж/е одан да жоғары өседі);Мұрын жұтқыншақтан шайынды – тауық эмбрионын, жасуша дақылын зақымдау. КБР (вирустың түрі анықталады), ГАТР (гемагглютинин анықталады).
Слайд 221918ж. “испандық” тұмау вирусының пандемиялық варианты (А/Н1N1);
1957ж . “азиялық” тұмау
вирусының пандемиялық варианты (А/Н2N2);
1968ж. “гонконг” тұмау вирусының пандемиялық варианты (А/Н3N2);
1977ж.
“СССР н/е орыс” тұмау вирусының пандемиялық варианты (А/Н1N1);Соңғы кезде құс тұмауы вирусының (Н5N1 және (Н9N1) белсенділігі күшейгені байқалып отыр. Соңғы 45 жылда адамдарды ауру қоздырып, көбінесе өлім туғызатын уй құстарының 30 астам эпидемиясы тіркелген. Эпидемиялық белсенді варианттардың қалыптасуына шошқалар да аралық звено болуы мүмкін. Оған Мексикада басталған шошқа тұмауының эпидемиясы дәлел бола алады. Шошқа тұмауының ДДҰ ресми қолданатын аты (А/Н1N1).
Болжамдар бойынша –тұмау вирусының белгілі типшелерінің бәрі “қайтадан келу” мүмкіндігін сақтай отырып, жануарлар арасында тұрақты сақталуы мүмкін.
Слайд 25САҚТАНДЫРУ
Ремантадин;
Тұмауға қарсы иммуноглобулин;
Лейкоцитарлы интерферон;
Тірі ж/е инактивтелген (қыздырылған) вакциналар.
Слайд 26ТҰМАУҒА ҚАРСЫ ТІРІ ВАКЦИНАЛАРДЫҢ БӘРІ ТРИВАЛЕНТТІ
A(H1N1)+A(H3N2)+B.
vir -эпидемиялық вирус
ca –
суыққатөзімді аттенуация доноры
rec - реассортантты вакцина штамм
Слайд 27АЛДЫН АЛУ ШАРАЛАРЫ
Жедел респираторлық вирустық инфекция
(ЖРВИ) – вирусты аурулардың
тобы. 70 % ЖРВИ
мен сырқаттану жағдайы бала кезде көп орын
алады,
әсіресе 1 жасқа толмаған және 3 жасқадейінгі балалар көп ауырады.
Тұмау – жоғары тыныс алу жолдары зақымдалу
және уыттану белгілерімен сипатталатын жұқпалы
инфекциялық ауру.
Жедел респираторлық вирустық инфекция және
басқа да вирусты инфекциялардың алдын алу
шаралары:
1.Үйден шығарда мұрныңыздың ішіне оксалин
жақпасын жағыңыз;
2.Адамдар көп жиналған жерден аулақ болыңыз;
3.Сұйықты көп ішіңіз, таза ауада көп жүріңіз;
4.С дәрумені бар тағамдарды көбірек қолданыңыз;
5.Қатты тоңбаңыз, қатты қызбаңыз;
6.Халық емін қолданыңыз(пияз, сарымсақ).
Слайд 28АЛДЫН АЛУ ШАРАЛАРЫ
Аурудың алғашқы белгілері пайда
болса:
үйде қалыңыз;
төсек режимін сақтаңыз;
бөлмені күніне 2 рет таза
ауаменжелдетіңіз;
мұрыннан су аққанда, жөтелгенде,
медициналық демперде киген жөн;
сусын, шай, шырын түрінде сұйықты көп ішіңіз;
жеке бас тазалығын сақтаңыз;
дәрігерді үйге шақырып, ұсыныстарын қатаң сақтаңыз.
Денсаулығыңа бейжай қарама!
Өз денсаулығыңды және жақындарыңды қорға!
Слайд 29ПАРАМИКСОВИРУСТАР
Тұқымдасы: PARAMYXOVIRIDAE
Тұқымдастықшасы: PARAMYXOVIRINAE
Туыстықтары:
RESPIROVIRUS— сендай вирусы, адамның парагриппінің вирустары
(АПГВ-1,3).
RUBULAVIRUS- парагрипп (АПГВ2,4а,4в серотиптері).
PNEUMOVIRUS — респираторлы-синцитиалды вирустар.
Слайд 30МОРФОЛОГИЯСЫ
РНҚ құрайтын вирустардың айтарлықтай ірісі, бір жіпшелі РНҚ.
Ерекше пішінді,
диаметрі 150—200 нм.
Нуклеокапсид спиральді симметрия. Нуклеокапсид бар болғаны 2400-2800
ақуызды суббірліктен тұрады. Нуклеокапсид – вирустың екі гликопротеидтері түзетін тікенекті жабынды липопротеидтік қабықшамен, HN (гемагглютинин и нейраминидаза) ж/е F-жанасу ақуызымен қоршалған.
Слайд 31АДАМ ПАРАГРИППІ
Парагрипп –жоғарғы тыныс алу жолдарымен және организмнің жалпы улануымен
(интоксикациямен) сипатталатын жедел жұқпалы ауру. Адам парагрипінің вирусын 1956 жылы
П. Ченок ашқан.Парагрипп вирусының 5 серотиптері белгілі (АПГВ-ВПГЧ-1,2,3,4,5).
Слайд 32 Инфекция көзі –ауру адам.
Вирус тыныс алу жолдары арқылы
жұғады.
Парагрипп инфекциясының маусымдылығы айқын емес.
Слайд 33Инфекцияның кіру қақпасы-жоғарғы тыныс жолдары.
Парагрипп вирустары мұрын-жұтқыншақтың шырышты қабатының
эпителиалдық жасушаларында репродукцияланады.
Содан кейін олар қанға түсіп вирусемия тудырады.
Бұзылысқа ұшыраған ыдырау өнімдері және вирустар организмді интоксикациялануға әкеледі.
Слайд 34
Зерттелетін заттар: шырышты қабат кілегейі, тыныс алу жолдарының шайындысы,
қақырық, қан сарысуы.
Вирусты бөліп алу:
Біріншілік жасуша
дақылдарына жұқтыру, ЦПӘ (цитопатогендік әсер) және ГАР (гемагглютинациялық реакция) бойынша индикациялау.Идентификациялау: ГАТР (гемагглютинациялық тежеу реакциясы), КБР (комплемент байланыстырушы реакция), БР (бейтараптау реакциясы).
Серологиялық диагноз қою: қос сарысуларымен ГАТР, КБР, БР.
Емдеуі: Этиотропты препараттар (арбидол, интерферон, иммунды модуляторлар) қолдану; симптоматикалық емдеу шаралары.
Алдын алу: спецификалық профилактика, яғни вакцина егу қолданылмайды.
Слайд 35РЕСПИРАТОРЛЫ-СИНЦИТИАЛДЫ ВИРУСТАР
Респираторлы-синцитиалды вирус
(РС - вирус) –нәрестелер мен сәбилердің төменгі
тыныс алу жолдарында жедел респираторлық инфекциялар (ЖРВИ) қоздырады. ЖРВИ-ға шалдыққан
балалардан 1956 ж. Ч. Ченок бөліп алған.Морфологиясы: РС вирустар жалпы парамиксовирустарға ұқсас, бірақ полиморфизмділігі бойынша олардың (сфера пішінді түрінен басқа жіпше пішінділері болады) айырмашылығы бар.
Слайд 36Антигендік қасиеттері: РС вирустарда гемагглютинин жоқ, гемолитикалық және нейраминидазалық белсенделегі
болмайды.
Лейпопротейінді қабықшасында (суперкапсидінде) жасуша рецепторларымен байланысуына (гликопротейн G) және
жасуша мембранасымен бірігуіне жауапты (гликопротейн F) гликопротейндік тікенекшелер орналасады.F ақуыз синцитиялар мен симпластар түзе отырып жасушалардың қосылуын қоздырады.
Спецификалық беткейлік антигендері бойынша серотиптерін ажыратады.
Слайд 37Дақылдандыру: Ауыспалы жасуша дақылдарына және маймыл бүйрегінен дайындалған біріншілік жасуша
дақылына жұқтыру арқылы өсіп-өндіріп, көбейтеді. Тауық эмбрионында өсіп-өнбейді.
Эпидемиологиясы: Инфекция
көзі –науқас адам. Вирус тыныс алу арқылы жұғады. РС-инфекция барлық ЖРА-ң 3-16% құрайды және өте жұқпалы. Эпидемия күшеюі күз-қыс айлары, әсіресе 1-2 жастағы балалар арасында байқалады. 
Слайд 38 Патогенезі:
Вирустың кіру қақпасы- жоғарғы тыныс алу жолдарының
шырышты қабаты.
Вирус эпителиялық жасушаларға енеді, сол жерде өсіп-өніп көбейеді
де оларды бұзады. Патологиялық процесс тыныс алу жолдарының төменгі бөлімдеріне жылдам тарай бастайды.
РС вирусқа айқын иммундысупрессивті қасиет тән, сондықтан жасушалық және гуморальдық иммунитет реакцияларының бұзылуын тудырады. Екіншілік бактериялық ілеспе инфекцияларының жиі пайда болуы осы жағдаймен түсіндіріледі.
Слайд 39Зерттелетін заттар: көмекей кілегейі, мұрын бөліндісі, қақырық, қан.
Вирусологиялық әдіс:
Ауыспалы жасуша дақылдарына (Hep, HeLa. т.б.) жұқтыру,
ЦПӘ (цитопатогендік әсер) бойынша (симпласт түзу) индикациялау.Идентификациялау: ИФР (иммунды-флююресценттіік реакция), КБР (комплемент байланыстырушы реакция), БР (бейтараптау реакциясы).
Серологиялық диагноз қою: қос сарысуларымен ИФР, КБР, БР, ЖГАР (жанама гемагглютинациялық реакция).
Экспресс диагноз қою: ИФР, ИФТ (иммунды-флююресценттіік талдау реакциясы).
Емдеуі: Иммунды модуляторлар, рибоварин қолданады.
Алдын алу: спецификалық профилактика, яғни вакцина егу қолданылмайды.
Слайд 40Қызамық вирусы
Қызамық (латынша: rubrum – красный – қызыл) –
қысқа мерзімді дене қызбасымен, майда-дақты экзантемамен (бөртпе шығумен), генерализацияланған лимфоаденопатиямен
және жүкті әйелдерде ұрықтың зақымдануымен сипатталатын вирустық жедел жұқпалы ауру.
Слайд 42Морфологиясы. Жетілген вириондар сфера пішінді, диаметрі 60-70 нм. Геномы (+)
РНҚ –ның сегменттелмеген молекуласынан тұрады. Суперкапсидінің липидті қабықшасының құрамында тікенекше
тәрізді Е1 және Е2 гликопротеидтер бар (жасушамен жанасқанда рецептор қызметін атқарады). Капсидінің симметриясы куб типті болады.
Слайд 43Антигендері. Қызамық вирусының екі антигені бар: 1) ішкі антигені –
нуклеокапсидтік, КБР –мен анықталады; 2) сыртқы, суперкапсидтік антиген, БР, ГАТР
–мен анықталады. Серотипі – біреу.
Слайд 44 Төзімділігі. Қызамық вирусы эфирдің, детергенттердің әсеріне сезімтал. Сыртқы ортада
тұрақты емес. Қайнатқанда вирус 2 - минутта белсенділігін жояды. Төменгі
температурада мұздатқанда өзінің белсенділігін жылдар бойы сақтайды. Органикалық еріткіштердің, УК-сәуленің, күн сәулесінің, хлорқұрамды ерітінділердің және формалиннің әсерінен тез бұзылып жойылады.
Слайд 45
Эпидемиологиясы. Инфекция көзі (резервуары) – клиникалық белгілері айқын немесе симптомсыз
жұқтырған адамдар. Вирус ауалы-тамшылы, транспланцентарлы (анасынан ұрыққа) жолмен, және де
инфицирленген заттармен жанасқанда жұғады.
Слайд 46Қызамықпен негізінде 1-ден 7 жасқа дейінгі балалар ауырады, ересектер сирек
жағдайда бұл ауруға шалдығуы мүмкін. Бөртпе шыққаннан бастап 7 күнге
дейін науқас балалардың және де қызамықтың туыла біткен түрімен дүниеге келген нәрестелердің (сыртқы ортаға 2 жыл бойы вирус бөліп шығарады) инфекция жұқтыру қауіптілігі сақталады. Вирус организмнен сыртқы ортаға мұрын –жұтқыншақ секретімен, несеп және нәжіс (инфицирленгеннен соң 7-8 күннен кейін) арқылы бөлініп шығады.
Слайд 47Патогенезі және клиникалық көрінісі. Вирус жұққаннан кейін мойын, желке және
құлақ бездерінің артқы лимфатүйіндерінің жасушаларына енеді; сол жерде вирустың біріншілік
репродукциялануы басталады. Бездер үлкейе бастайды және пальпациялау кезінде ауырсыну болады. Сонан соң вирус лимфаға, қанға өтеді де вирусемия дамиды. Бөртпе пайда болған кезден бастап вирусемия тоқтайды.
Слайд 48Ауру дене қызбасының дамуымен, бөртпе шығумен, жоғарғы тыныс алу жолдарының
зақымдануымен, буындарының және бұлшықеттерінің ауыруымен сипатталады.
Тыныс алу жолдары зақымданғанда
жасырын кезеңі 11-23 тәулікке созылады, продромальдық кезеңі – бірнеше сағаттан 1-2 тәулікке дейін ауытқиды. Ауруға тән сипатты белгілері: ашық алқызыл түсті дақты – папулалы бөртпелер (әсіресе аяқ-қолдың жазғыш беткейінде, арқасында және бөксесінде) шығу. Бөртпе шығудың алдында лимфа түйіндері (әдетте мойын және желке бездерінде) үлкейеді. Асқынулар сирек болады (отит, бронхопневмония, полиневриттер байқалады).
Слайд 49Ең ауыр асқынуларға – қызамықтық энцефалиттер және энцефаломиелиттер (ересектерде) жатады.
Зақымдану өте ауыр түрде өтіп, 20-50% жағдайларда өліммен аяқталады. Плацента
арқылы жұғу ұрықтың жапырақшаларының бәрінде зақымдану туғызады. Нәрестелерде салмағының аз болып туылуы, тромбоцитопениялық пурпура, гепатоспленомегалия, пневмония т.б. жиі байқалады. Құрсақішілік инфицирленген кезде 50% жағдайда ұрықта катаракта, жүрек кемістігі, микроцефалия (ақыл-есінің дамуы бұзылуымен) және саңыраулық (глухота) дамиды.
Слайд 50Қызамық вирусының персистенциялануы (туа біткен қызамықтан кейін немесе балалық шақта
ауырғаннан кейінгі жағдайларда) адамдарда екінші онжылдықтар мерзімінде прогрессивті қызамықтық панэнцефалит
(ПҚПЭ) дамуы ықтимал.ПҚПЭ –вирустық баяу инфекция, ОЖЖ –ның ақыл-естік және қозғалтқыштық функциясының кешенді прогрессивті бұзылыстарымен сипатталады, және де өлімге әкеледі.
Қызамық вирусы панкреатит, қалқанша бездің дисфункциясын, ақыл –есінің өзгеруін және т.б. ауруларды дамытуға себепкер болуы ықтимал.
Слайд 51 Иммунитеті. Аурудан айыққаннан кейін тұрақты (гуморальды) иммунитет қалыптасады. Антигемагглютининдер
және вирус бейтараптаушы антиденелер өмір бақи сақталады, ал комплемент байланыстырушы
антиденелер организмде бірнеше ай бойы айналымда болады, сондықтан оларды анықтау қызамыққа жақын арада шалдыққанын көрсетеді.
Слайд 52Вирус бейтараптаушы антиденелер және антигемагглютиндер титрінің жоғарғы дәрежеде болуы макроорганизмнің
қабылдамаушылық көрсеткіші болып табылады. Қоздырғыш интерферон синтезделуін басып тастағанда қызамық
вирусы организмде ұзақ уақыт бойы айналымда болады. Бұл кезде қан сарысуында вирусспецификалық иммундыглобулиндер (анасынан плацента арқылы өткен) анықталады. Туыла біткен қызамықтан кейінгі иммунитеттің тұрақтылығы төмен, өйткені ол ұрықтың иммундық жүйесінің жетілмеген жағдайында қалыптасады.
Слайд 53 Микробиологиялық диагноз қою. Зерттелетін заттар: қан, мұрын-жұтқыншақ шайындысы, ликвор,
ұрық тіндерінен алынған сынамалар.Вирусты бөліп алу (индикациялау): ауыспалы жасуша дақылдарына
(Vero, Hela т.б.) жұқтыру (түйіндақтар түзілуі, ЦПӘ, ГАР бойынша анықтау). Идентификациялау: БР, ГАТР, РИФ.Серологиялық диагноз қою: КБР, ГАТР, БР, ИФТ, ПТР. Ауру барысында антиденелер титрінің 4 есе және одан да жоғары көбеюі, және де ауырып тұрғанын IgG -ді немесе жақын арада науқастанғанын көрсететін IgM-ді спецификалық антиденелерді анықтаудың диагностикалық маңызы бар. Осындай антиденелерді жүкті әйелдерде анықтаудың маңызы ерекше орын алады. Жаңа туылған нәрестелердің І-жартыжылдығында вирусқа қарсы жоғарғы деңгейде спецификалық IgM –ді табу және ІІ – жартыжылдығында IgG-ді анықтау – құрсақішілік инфекциямен зардаптанғанын көрсетеді.
Слайд 54 Емдеуі – симптоматикалық.
Алдын-алуы. Спецификалық профилактика мақсатында
әртүрлі вакциналар қолданылады.
Моновакциналар:
Meruvax -2 – қызамыққа
қарсы вакцина.Рудивакс – қазамық вирусының аттенуацияланған штамынан дайындалған тірі вакцина (Франция).
Эрвевакс – қызамық вирусының аттенуацияланған (тірі) штамынан дайындалған вакцина (Ресей).
Қызамықтық аттенуацияланған модифицирленген тірі вакцина (Индия).
Слайд 55Ассоциацияланған вакциналар:
Паротит – қызылша – қызамықтық вакцина –MMR ІІ (АҚШ).
Паротит
– қызамықтық вакцина (MR-Vax-2).
Қызылша – паротит және қызамыққа қарсы вакцина.
Приорикс
– паротит –қызылша – қызамыққа қарсы аттенуацияланған штамнан дайындалған вакцина (Англия).
Слайд 56Вакцина егілгеннен кейін иммунитет 20 жыл бойы сақталады. Қызамыққа қарсы
егу 12 айлық және 6 жаста жүргізіледі. Вакцинаның 2 дозасынан
кем алған 13 жастағы қыздар арасында қызамыққа қарсы егуді қайталайды.
