Кафедра:Эпидемиология Эндокринді жүйе.Эндокринді жүйенің бұзылысынан туындайтын

Орындаған: Орынбасар Гулим
Факультет: ҚДС
Топ:15-002-02
Тексерген:Алимханова Қ.Н
Алматы,2018

бұзылыстары;
Бездердің өздерінде орналасқан дерттер

Бұл жерде гуморальды реттелу дегеніміз — қанның құрамындағы гормондар және

минералдық заттардың әсерлері арқылы организм қызметінің реттелуі. Ол ағзаның ішкі ортасына арнаулы биологиялық белсенді заттарды бөліп шығарады. Ішкі секреция бездері шығарған заттар гормон деп аталады. Бездер бөлген гормондар қанның ағысымен ішкі мүшелерге және мүшелер жүйелеріне келіп, олардың жұмысына әсер етеді.

және ішек бездері);
Ішкі секреция бездері (гипофиз, эпифиз, қалқанша без, қалқанша

маңы бездері, тимус, бүйрек үсті бездері);
Аралас секреция бездері (жыныс бездері, ұйқы безі).

даму ықтимал:
Орталық реттелу тетіктерінің бұзылыстарынан
Бездердің өздеріндегі орналасқан дерттерден
Гормондардың белсенділігінің безден

тыс бұзылыстарынан

әсер етеді. Бұл бездердің қызметтерін реттеуге мидың сыртқы қыртысы, алдыңғы

таламус, лимбикалық жүйе,гиппокамп, гипоталамус т.б ми құрылымдары жатады. Әртүрлі жандүниелік күйзелістер, стрестік жағдайлар кездерінде орталық нерв жүйесі құрылымдарынан гипоталамусқа нерв жолдарымен ақпарат барады. Ұзаққа созылған жандүниелік зақымданулардың әсерлерінен тиреотоксикоз (Базедов ауруы) немесе қантты диабеттің кейбір түрлері дамуы мүмін. Мұндай эндокриндік жүйенің бұзылыстары психогендік эндопатиялар деп аталады. Эндокриндік бездерді реттеудегі гипоталамустың маңызы үлкен. Оның шеткң эндокриндік бездерді реттеуінің бұзылыстарына мынадай себептер болуы мүмкін:
Қабыну
Қан құйылу
Трамбоз
Жарақаттану
Жандүниелік зақымданулар

мүмкін. Сол себептен бұл бездерде гормон өндірілуі, оның қанға шығарылуы

бұзылады. Бұндай бұзылыстар микробтар және микробтар және олардың уыттарының әсерінен, қан тамырлар қанмен дұрыс қамтамасыз етілмеуінен, қан құйылудан, қабынудан, өспе өсуінен, туа біткен гормон түзілуінің бұзылысынан, ұзақ артық қызмет атқаруынан, бездердің қызметі төмендеуінен пайда болады.

уыттары эндокриндік бездердің бұзылыстарын тудырады.Мысалы, жұқпалы аурулар әсерінен ішкі секреция

бездерінің қызметі бұзылады. Менингококтық жұқпа бүйрек үсті бездерінде қан құйылумен қабаттасуы мүмкін. Күл ауруы көрсетілген бездерде коогуляциялық некрозға әкелуі мүмкін. Эпидемиялық паротит еркектерде орхит ауруына алып келуі мүмкін. Туберкулез және мерез бүйрек үсті бездерінің, аталық бездердің, қалқанша маңы безі қызметін бұзады.Бүйрек үсті бездері туберкулез таяқшаларымен бүлінуі арқылы немесе осы дерттің созылмалы жеткіліксіздігі Аддисон ауруын тудырады.

эндокринді бездер қызметін тікелей реттеп отырады. Бұлардан туындайтын ауру ми-гипофиз

сырқаттары деп аталады. Гипофиз екі бөліктен тұрады: алдыңғы бөлігі- аденогипофиз, артқы бөлігі- нейрогипофиз деп аталады.
Гипофиздің гиперфункциясында туындайтын аурулар:
Гигантизм
Акромегалия
Кушинг синдромы
Гипофиздің гипофнуциясындағы аурулар:
Кахексия
Нанизм
Адипозогениталдық дистрафия

олардың қыртысты және милы қабаттарында әртүрлі гормондар өндіріледі.Бұл бездердің қыртысты

қабатында АКТК гормоны реттеледі. Бүйрек үсті бездерінің қызметі гипофункция және гиперфцнкция болып сипатталады.
Гипофункциясында мынадай жағдайларда байқалады:
Бүйрек үсті безінің жедел жетіспеушілігі
Оларға қан құйылғанда
Менингококты сепсисте
Ісік метаздары кезінде
Осы безді операция жасап алып тастағанда
Гиперфункциясы гормондар бөліп шығаратын белсенді ісіктерінде байқалады. Оның қыртысты қабаттарынан:
Альдостерома
Кортикостерома
Андростерома деген аденомалар және рак өсіп шығады.

деп атайды. Кейбір өспелер өздер гормон өндірмейді, тек айналасындағы қалыпты

без тіндерін қысып, бездің семіп қалуына әкеледі. Осының әсерінен бездің қызметі төмендейді. Без өспелерінен өндірілетін гормондар атауына – ома деген жалғау жалғанады.
Бездер ұзақ мерзім көтеріңкі қызмет атқаруынан олардың қызметінің әлсіреуіне әкеледі. Мысалы, тағаммен жеңіл қорытылатын көмірсулардың жиі пайданудан қандақанттың деңгейі көтерілуі ұйқы безінде инсулиннің өндірілуін арттырады.Бұл жиі қайталанып, ұзаққа созылатын болса ұйқы безі қызметі бұзылуы мүмкін.

Г.Ф.Коротько.
2.Гистология. Ю.И.Афанасьева.
Н.А.Юриной.
3.Физиология и патофизиология систем внутренных органов.
Проф: Л.З.Тель
И.А.Серебровской
4. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9