Слайд 1
Листериоз
Орындаған: ЖТД 605-02
Нұрбек Н.Т.
Тексерген: Садыкова А.М.
Алматы,2015
Слайд 2Жоспары:
Кіріспе
Инфекция көзі
Жұқтыру жолдары
Диагностикасы
Клиникалық белгілері
Емі
Болжамы және алдын алу шаралары
Слайд 3 Листериоз (Listeriosis) — Listeria monocytogenes тудыратын, бактериялық зооноздар тобына жататын жұқпалы ауру.
Инфекция негізінен алиментарлық жолмен жұғады, септицемия жиі кездеседі; оның тамырлары - септикалық
нервтік, сүзек тәрізді, көзбездік түрлерін ажыратады. Бұл кеселді патогенді листерий қоздырғыштары тудырады. Баспа (ангина), пиелонефрит, сепсис, менингит, энцефалит, ішкі мүшелердің зақымдануы, жатырішілік, қынап қабынулары, түсік (аборт), өлі бала босану және жаңа туған нәрестенің ерте шетінуімен көрініс береді.
Слайд 4Listeria monocytogenes - Listeria түрі, грам (+), аэроб, қозғалмалы, қоздырғыш
сыртқы ортада әсіресе төменгі температурада төзімді. Мұзда, кепкенде жақсы сақталады.
Қоздырғыш кең тараған.
Клетканы ішінен зақымдап баяу латентті инфекцияның таралуын шақырады.
Листериялар – микроаэрофильдер, олардың 7 негізгі серотиптері бар ең жиі кездесетін 1-4 серотиптері.
Слайд 5Инфекция көзі
Шошқаны, қойды, ешкіні, атты, қоянды, сирек жағдайда ит пен
мысықтарды.
Қазыларды, тауықтарды, үйректерді, кептерді, тотықұстарды.
Түлкілерді,жабайы құстарды және тұяқтыларды,, балықтарды, жанаттарды.
Үй
жануарларын және ауыл шаруашылықтарында:
Жабайы жануарларды
Құстар-ды
Listeria monocytogenes зақымдайды
Патогенезі – аурудың дамуы
Тері, көздің,
асқазан − ішек жоладырының шырышты қабаттары арқылы еніп, жұтқыншақ, мойын бездерін қабындырып, қан арқылы қоздырғыш бауырға, көк бауырға, нерв жүйесіне, бүйрекке еніп оларды зақымдайды.
Слайд 7Қоздырғыш организмнен қалай шығады?
Ликвор
Қан Зәр
Сперма
Ректальді сұйықтық
Инфицирленген адам неонатальді
патологияның және құсақішілік инфекцияның көзі болып табылады.
сүт
Қағанақ суы
плацента
Слайд 8Жұқтыру жолдары:
Трансплацентарлық
Фекально-оральді
жанасу
Ауалы-тамшылы
Ұрыққа анасынан қан арқылы жұғады, бірақ жоғары
өрлеу жолымен жұғуы мүмкін.
Егер жұғу жолы трансплацентарлы болса онда листерия
кіндік венасына түседі, содан жайылған құбылыс өрбиді,кейін инфекция ұрықтың несеп арқылы қағанақ суына жайылып және аспирация салдарынан өкпесінің және ішектерінің зақымдалуы болады.
Жүктілік кезінде некроздық түйіндер плацентада пайда болуы мүмкін соның нәтижесінде де жайылмалы процесс дамиды
Слайд 9Листериоз жіктелуі
көз-
бездік
Ангинозды
жүйкелік
бездік
Жедел
жеделдеу
созылмалы
Ағымы
Абортты
Қайталанушы
Листериоздың клиникалық түрлері
Тиф тәрізді
Слайд 11Клиникалық көріністері
Қан айналымы жеткіліксіздігі
Пневмония
Энцефалит
Құсу, диарея
Безгек сияқты
Гепатит
Эндокардит
Өзіне тән белгілер науқастың арқасында,
ішінде, аяқтарында папуллезді-розеолезді бөртпелердің, көмей мен баспасында, көздің сілемейлі қабатында
диаметрі 1-3 мм ақ-сары түйіндердің болуы.
Клиникалық белгілері
Аурудың көптеген клиникалық түрлері бар:
Жүкті әйелдің листериозы
Нәрестенің листериозы
Септикалық түрі
Орталық нерв жүйесінің листериозы
Ошақты түрі.
Жасырын кезең 2-4 аптаға дейін созылады. Аурудың алғашқы белгілер: дене қызуының артуы, қалтырау, құсу, бұлшық-ет, сүйек-буындардың үздіксіз сырқырауы, өзіне тән белгілер науқастың арқасында, ішінде, аяқтарында папуллезді-розеолезді бөртпелердің, көмей мен баспасында, көздің сілемейлі қабатында диаметрі 1-3 мм ақ-сары түйіндердің болуы.
Бауыр мен талақтың ұлғаюы білінеді. Әрі қарай дерт талақтың қабынуына, өкпе, бауыр қабынуына ұласады
Листериозбен нәрестелер әлсіз болып туады, денесінде бөртпелер шығады.
Бауыр, көк бауырда, өкпе, мида абцесстер пайда болады.
Сепсистік түрінде орталық жүйке жүйесін зақымдайды.
Нәрестелерде сепсис және менинигит туғаннан кейін 3-ші күні пайда болады.
Басты белгілері: бала емшек ембейді, өсуі баяулайды.
Дене қызуы субфебрильді болады.
Желке бұлшық еттері тартылады.
Еңбегі қабынады.
Диагноз қою
Эпидемиологиялық анамнез жинау.
Клиникалық белгілеріне қарау.
Зертханалық зерттеулер
жүргізу.
Бактериологиялық − қан, зәр, жұлын сұйықтығын, жатыр сұйықтығын, нәжісін, жұтқыншақтан жағынды аламыз.
Сериологиялық зерттеу (РПГА).
Слайд 15Емі
Этиологиялық ем. Ампициллинді 100мг/кг/тәулік есебінде 2 рет көктамырға немесе бұлшық
етке 2 күн, ал 3-ші күнінен бастап оның мөлшерін 200мг/кг/тәулікке
дейін көбейтеді. Ауыр ағымында: ампициллин + аминогликозидтер. Пенициллин, эритромицинжәне левомицетин қолдануға болады.
Алдын алу шаралары
Мал шаруашылығында ет және сүт өнімдерін дайындауда гигиеналық
талаптар орындалуы қажет.
Кеміргіштерді жойып, тағамдарды ластанудан сақтау керек.
Аяғы ауыр әйелдерді есепке алып тексеру керек.
Мал шаруашылығында олардың жұмыс істеуіне жол бермеген дұрыс.
Слайд 17Қолданылған әдебиеттер
Тартаковский И. С., Малеев В. В., Ермолаева С. А. Листерии: роль
в инфекционной патологии человека и лабораторная диагностика. — М.: «Медицина
для всех», 2002.
Детские болезни. Учебник. В 2-х томах. Шабалов Н.П. – 2002.
http://www.diagnos.ru/diseases/infec/listerioz
https://ru.wikipedia.org/wiki/листериоз
http://simptom.org/listerioz-simptomy-i-lechenie/