Меншікті капиталды қаржылық талдау

)

Бизнес және менеджмент (кафедра) Қаржылық талдау және жобаны бағалау
(пәні
Лекция №6
2 академиялық

сағат

анықтамасы
2. Меншікті және заемдық капиталды құру және басқару ерекшелігі
3.

Жиынтық капиталды басқару
4. Айналымна тыс және айналым капиталына айналатын капитал
5. Капиталды пайдалалану тиімділігі критерииі

бұл өндіріс процесіне қатысатын байлықтың бір бөлігі. (Бем-Баверк)
Капитал – бұл

фирма шоттарында көрсетілетін ақшалай құн. (Дж. Хикс)

1. . Капитал теориясының эволюциясы және оныі қазіргі кездегі анықтамасы

Капитал – бұл акционерлік капиталдың, эмиссияланға табыстың және и бөлінбеген пайданың сомасы.
Капитал – бұл қаражаттардың ұзақ мерзімдік көздері.
Капитал шамасы– бұл компанияның құндық бағасы мен үшінші тұлға алдындағы
қарызы арасындағы айырма .

Капитал (латын тілінен capitalis - басты, басты мүлік, басты сома) –
Бұл пайда, байлық алу үшін қолданылатын тауарлар, мүліктер, активтер жиынтығы
Тар мағынада:
Физикалық капитал –бұл өндіріс құралы түріндегі табыс алу көзі.
Акшалай капитал – бұл көмегімен физикалық капитал алынтын ақшалар.

ақша
қатынастарының
жүйесі
Құндық
категория
Айналым және
айналымнан тыс активтерге
инвестицияланады
Айналу процессінде
өз

формасын өзгертеді

Фирма қызметін
қамтамасыз етеді және
табысты құрайды

Өндірістік мақсаттарға
қолданылады

Құнды компания
активтеріне аванстау

Экономикалық категория ретінде кәсіпорын капиталы құнды аванстаумен
Байланысты экономикалық ақша қатынастарының жүйесін білдіреді.
Ақша формасында кәсіпкершілік қызметті қаржылық қамтамасыз ету есебінен
фирма активтерін құруды білдіреді.

1. Капитал теориясының эволюциясы және оныі қазіргі кездегі анықтамасы

құқығы бойынша тиесілі және таза активтер құру үшін қажетті қаражаттар

құны.
Заемдық капитал – ақылы және қайтарымдылық негізде компанияның ағымдық қызметін және дамуын қаржыландыру мақсатында тартылатын қаражаттар
2) пайдалану мақсаты бойынша
Өндірістік – бұл компанияның өндірістік активтеріне инвестицияланған қаражаттары.
Ссудалық – ақша құралдарына (қысқа және ұзақмерщімдік депозиттік салымдар), сондай ақ қарыздық құралдарға (облигациялар, вексельдер, депозиттік сертификаттар) инвестициялау барысында қолданылатын капитал бөлігі.
Спекулятивтік – баға арасындағы айырма негізінде жүргізілетін қаржылық операциялар
жасау үшін арналған. Мысал ретінде нарықта алыпсатарлық қызметтерді жүргізуде қолданылтын құралдар ретінде деривативтерді сатып алу (туынды қаржы құралдары (опциондар, фьючерстер)).

Капиталды жіктеу критерийлері

1. Капитал теориясының эволюциясы және оныі қазіргі кездегі анықтамасы

инвестицияланады.
Айналмалы – компанияның айналым (ағымдағы) активтеріне инвестицияланады.
4) инвестициялау формасы бойынша
Ақша

формасындағы капитал операциондық активтерге инвестицияланады және өндірістік формаға өзгереді.
Өндірістік формадағы капитал өнімді өндіру процесінде тауарлы формаға өзгереді.
Тауарлы формадағы капитал сату процесінде ақша формасына өзгереді.
5) шаруашылық процесте қолданылу сипаты бойынша
Компания қызметінің барлық сферасындағы табысты құруға қатысатын Жұмыс істеуші (рабочий) капитал.
Компания қызметініе қатыспайтын ,табысты құруға қатыспайтын жұмыс істемейтін капитал.

1. Капитал теориясының эволюциясы және оныі қазіргі кездегі анықтамасы

Капиталды жіктеу критерийлері

тұтынылатын капитал, капитал функцияларын орындауды тоқтатып, яғни айналымнан тыс және

айналымдағы активтердің алынатын дивиденттер, пайыздар төлеуге, персоналдардың қажеттіліктерін жабуға бағытталатын капиталдың бөлігі.
Жинақталатын (қайта инвестицияланатын) капитал пайданың капиталдану барысында оның өсуінің түрлі формаларын көрсетеді.

1. Капитал теориясының эволюциясы және оныі қазіргі кездегі анықтамасы

Капиталды жіктеу критерийлері

құрудың басты көзі,
компанияның нарықтық құнынының ең басты өлшемі,
капитала

динамикасы компанияның шаруашылық қызметінің тиімділігін көрсетеді.

оны өткізу процесінде өндіріске авансталған құнның өсуі және қосылған құн алу жүреді.

ерекшелігі

бюджет
қаражаттары
Түсі сферасы бойынша
Сыртқы көздер
Ішкі көздер
Пайдалану мерзімі бойынша
Қысқа мерзімдік көздер
Орта

мерзімдік көздер

Ұзақмерзімдік көздер

Қаржылық ресурстар – бұл ағымдағы шығындарды, өндірістің
кеңейуімен байланысты шығындарды және компанияның
қаржылық міндеттемелерін орындаумен байланысты шығындарды жабу үшін
сырттан түсетін меншікті ақша түсімдерінің жиынтығы.

2. Меншікті және заемдық капиталды құру және басқару ерекшелігі

басқа
бағалы қағаздарды
шығару
Үлестік қатысу
Ретінде түскен басқа компания
қаражаттары
Меншікті қаражаттар
Кредиторлық
қарыз
2. Меншікті және

заемдық капиталды құру және басқару ерекшелігі

көздерінің белгілі қатынасы
Капиталдың оңтайлы құрылымы дегеніміз жалпы капиталдық
шығындар азайып,

компанияның нарықтық құны көбейетіндей
меншікті және заемдық көздердің қатынасын білдіреді.

Капиталдың құрылымы деп қаржыландырудың ұзақ мерзімдік
Көздерінің – меншікті және заемдық қаражаттардың қатынасы
Қарастыралыды
Меншікті және заемдық капиталдың принципиалды ерекшелігі –
Осы капиталдың иесіне әр түрлі тәуекел деңгейімен байланысты
Әр түрлі табыс әкелуінде.

2. Меншікті және заемдық капиталды құру және басқару ерекшелігі

капиталға қызмет ету бойынша шығындардың салыстырмалы шамасы.
Капитал бағасының шамасы капитал

иесінің талап ететін
Табыстылығымен анықталады.

Капитал бағасы ұқсас кезеңдегі инвестициялаудың
ағымдағы тәуекелсіз табыстылық пен күтілетін инфляциямен,
тәуекел ақысымен анықталады.

Капитал бағасын анықтау кезеңдері:

Капитал құру көздері болып табылатын негізгі компоненттерді
айқындау жүргізу.
2. Әр көздің жекелеген бағасы анықталады.
3. Капиталдың орташа салмақталған бағасы (WACC) анықталады.
4. Капитал құрылымын оңтайландыру бойынша
Шаралар жасалып, капиталдың мақсатты құрылымы қалыптастырылады.

2. Меншікті және заемдық капиталды құру және басқару ерекшелігі

оны тарту бағасы

1 жылға капитал иесіне төлемдер
Капитал бағасы = * 100%
Тартылған капитал

2. Меншікті және заемдық капиталды құру және басқару ерекшелігі

моделі (CAPM)

Ks = rf + βi (rm – rf)
мұнда: Ks – қарапайым акция бағасы
rf – тәуекелсіз табыстылық
rm –күтілетін нарықтық табыс
βi – β-акция коэффициенті

Дисконтталған аұша ағымы әдісі (модель Гордона)
D1
Ks = + g
Po
мұнда: Ks – қарапайым акция бағасы
D1 – соңғы нақты төленген дивидендтер
Po – қарапайым акцияның нарықтық құны
g –дивидендтердің өсу қарқыны

Метод суммирования доходности собственных облигаций и расчетной премии за риск
Премия за риск представляет собой превышение доходности акции
компании над доходностью ее облигаций.

Меншікті капиталдың бағасын есептеу

МЕТОДЫ ОПРЕДЕЛЕНИЯ ЦЕНЫ ОБЫКНОВЕННОЙ АКЦИИ

WACC

=

2. Меншікті және заемдық капиталды құру және
басқару ерекшелігі

2. Меншікті және заемдық капиталды құру және
басқару ерекшелігі

(тарту шығындары) мөлшерлемелерінің орташа салмақталған мәндерін көрсетеді




Мұнда: WACC – компания

капиталының орташа салмақталған құны,
E/V – баланс валютасында меншікті капиталдың үлесі,
Dp/V – баланс валютасында артықшылығы бар акциялардың үлесі,
Dd/V – валюта баланстағы келісім шарттық заемдық капитал үлесі,
Re – меншікті капиталдың табстылық мөлшерлемесі,
Rp – артықшылы,ы бар акциялар бойынша табыстылық мөлшерлемесі,
Rd –келісім шарттық заемдық капиталдың табыстылық нормасы,
T – компания пайдасына салынатын салық нормасы.

2. Меншікті және заемдық капиталды құру және
басқару ерекшелігі

шамасына пайызбен
Өрнектелген оны тарту ақысы.
2. Меншікті және заемдық капиталды

құру және
басқару ерекшелігі

ету
Капиталдың қызмет ету тиімділігі тұрғысынан Капиталдың оңтайлы құрылымын құру
Түрлі көздерден

капиталдың құрылуы бойынша шығындарды төмендету

Компанияның шаруашылық қызметі процесінде капиталды тиімді пайдалану

3. Жалпы капиталды басқару

Капитал құрылымы коэффициенттері
3) Іскерлік белсенділік коэффициенттері
4) Капитал рентабелдігі коэффициенттері
5. Капиталды

қолдану тиімділігінің критерийлері

К1 =
Кк.п.
где: Кп – сумма источников капитала, мобилизованного в течение отчетного периода
Кк.п. – сумма капитала на конец отчетного периода

Меншікті капиталдың түсу коэффициенті (К2)
СКп
К2 =
СКк.п.
где: СКп – сумма собственных источников капитала, мобилизованных в течение отчетного периода
СКк.п. – сумма собственного капитала на конец отчетного периода

Заемдық капиталдың түсу коэффициенті (К3)
ЗКп
К3 =
ЗКк.п.
где: ЗКп – сумма заемных источников капитала, мобилизованных в течение отчетного периода
ЗКн.п. – сумма заемного капитала на конец отчетного периода

Заемдық капиталдың кету коэффициенті (К4)
ЗКп
К4 =
ЗКн.п.
где: ЗКп – сумма выбывших заемных источников капитала в течение отчетного периода
ЗКн.п. – сумма заемного капитала на начало отчетного периода

К5 =
К
где: СК – средняя за период сумма собственного капитала
К – средняя за период сумма капитала компании
Оптимальное значение – больше 0,5

Қаржылық тәуелділік коэффициенті (К6)
ЗК
К6 =
К
где: ЗК – средняя за период сумма заемного капитала
К – средняя за период сумма капитала компании
Оптимальное значение – меньше 0,5

Қаржылық рычаг коэффициенті (левериджа) (К7)
ЗК
К7 =
СК
где: ЗК – средняя за период сумма заемного капитала
СК – средняя за период сумма собственного капитала
Оптимальное значение – больше 0,7

Д
К8 =
СК

где: Д – выручка от реализации продукции за период
СК – сумма собственного капитала

Инвестициылық капитал айналымдылығы (К9)

Д
К9 =
ИК

где: ИК – средняя за период сумма инвестированного капитала

Заемдық капитал айналымдығы (К10)

Д
К10 =
ЗК

где: ЗК – средняя за период сумма заемного капитала

Д
К11 =
ОФ

где: ОФ – средняя за период сумма основных фондов компании

Капиталоемкость (К12)

ОФ
К12 =
Д

где: ОФ – средняя за период сумма основных фондов компании

Продолжительность одного оборота капитала (П)

Т
П =
К

где: Т – количество дней отчетного периода
К – коэффициент оборачиваемости капитала

ROA =
К
где: Поп – сумма операционной прибыли за период
К – средняя за период сумма капитала компании

Инвестицияланған капитал рентабелдігі (ROIC)
ЧПоп
ROIC =
ИК
где: ЧПоп – сумма чистой операционной прибыли компании за период
ИК – средняя сумма инвестированного в компанию капитала

Меншікті капитал рентабелдігі (ROE)
ЧП
ROE =
СК
где: ЧП – сумма чистой прибыли компании за период
СК – средняя сумма собственного капитала компании

Учебник. – Изд. Олимп-Бизнес, 2008.
Бригхем Ю., Гапенски Л., Финансовый менеджмент:

Полный курс в 2-х томах: пер. с англ. – Спб.; Экономическая школа, 2004.
Ван Хорн Дж., Вахович Дж. Основы финансового менеджмента. — М.: Вильямс, 2010.
Корпоративные финансы: Учебник. / Под ред. Шохина Е.И. – М.: КноРус, 2015.
Корпоративные финансы. Учебник. / Под ред. М.А. Эскиндарова и М.А. Федотовой – М.: КноРус, 2016.
Ли Ч.Ф., Финнерти Д.И. Финансы корпораций: теория, методы и практика. – М.: ИНФРА-М, 2000.
Рудык Н.Б. Структура капитала корпораций: теория и практика. — М.: Дело, 2004.
Финансовый менеджмент: Учебник. / Под ред. Шохина Е.И. – М.: КноРус, 2012.

М И Н И С Т Е Р С Т В О О Б Р А З О В А Н И Я И Н А У К И Р Е С П У Б Л И К И К А З А Х С Т А Н
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ ТЕХНИЧЕСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ имени К.И. САТПАЕВА
ИНСТИТУТ ДИСТАНЦИОННОГО ОБРАЗОВАНИЯ