Орындаған: М.Е.Ибраева Ғылыми жетекші: п.ғ.к. Кульбаева Б.С. С.Бәйішев атындағы

оқушыларының
сенсорлық қабілеттерін қарапайым математика сабақтарында дамыту.

істердің бірі, сол себепті де мектепке дейінгі мекемелерде оқушылардың ақыл-ойын

дамытуды жаңа көзқарастар негізінде талдау-кезек күттірмейтін іс.

дамыту мәселесіне теориялық және тәжірибелік тұрғыдан зерттеу жүргізу.
Зерттеудің ғылыми

болжамы- егер, бастауыш сынып оқушыларының қарапайым математика сабақтарында сенсорлық қабілеттерін дамытуға арналған әдістемелер жүйелі түрде қолданылса, онда оқушылардың математика сабағына деген білім арттырып сенсорлық қабілеттерін дамытуға болады.

дамыту мәселесіне ғылыми-теориялық негізде талдау жасау;
қарапайым математика сабақтарында бастауыш сынып

оқушыларының сенсорлық қабілеттерін дамытушы эксперименттік жұмыстың әдіс-тәсілдеріне сипаттама жасау және тәжірибелік тұрғыдан зерттеу жүргізу.


бастауыш сынып оқушыларында сенсорлық қабілетті қалыптастырып, дамытуда қарапайым математика сабағының мүмкіндіктері мен артықшылықтары анықталды;
қарапайым математика сабақтарында бастауыш сынып оқушыларының сенсорлық қабілеттерін дамытуды ұйымдастырудың әдістемесі талданып, әдіс-тәсілдері саралана отырып, тәжірибелік жұмыстың барысында негізделді.

Зерттеудің ғылыми жаңашылдығы және практикалық маңыздылығы:

«Сенсорлық» сөзі латынның «Sеnsus»-«сезім», «түйсік», «қабылдау», «түйсіну қабілеті» деген сөздерінен

шыққан.

Сенсорлық қабілет

зер салып ойлау

ақыл-ой күштері

меңгеруі;

Оқушының сенсорлық дамуының бір-бірімен байланысты екі жағы бар:
Екіншісі - қоршаған

ортаны толықтай және жекелей қабылдауға
жаңа әрекетін игеруі.

анкета) бойынша зерттеу нақтыланды:
оқушылардың қарапайым математикалық ұғым көрсеткіші;
оқушылар

заттардың пішіні, түсі, формасы, көлемі туралы көрсеткіш деңгейі.

Анықтау экперименті
Қандыағаш қалалық
№4 орта мектебінде
жүргізілді.
Аталған мектептің
1-сыныбының 26 оқушы
зерттеу экспериментіне қатынасты.

сенсорлық қабілеттерін дамытудың басты-басты ерекшеліктері жайындағы білімнің көлемі мен мазмұнын

байқау;
Қарапайым математика сабақтарында бастауыш сынып оқушыларының сенсорлық қабілеттерін дамыту туралы білім беру жұмыстарының ең тиімді әдіс-тәсілдерін байқаудан өткізу.

білім деңгейін анықтау үшін Е.Е Кравцованың әдістемесінің негізінде (жоғары, орташа,

төменгі деңгейде) критерии жасадық.

Жоғары деңгей-оқушылар заттармен құбылыстар жайында ұғымды меңгерген, заттың түсін, пішінін, көлемін ажырата алады, көргенін, сезген, білгендерін байланыстырып айтып бере алатын қарапайым ой қорытындысын жасай білетін, танымдық қабілеттерінің 50-60% тен жоғары кезең.
Орташа деңгей-оқушылар заттармен құбылыстар жайында ұғымды меңгерген, заттың түсін, пішінін, көлемін үстірт ұғынған, көргенін бейнелей білмейтін, білсе де байланыстыра алмайтын жасаған, ой-қорытындыларының нәтижесі тұрақсыз, сенімсіз, аутқымалы, білім деңгейі 30-35% аспайды.
Төменгі деңгей-білімдері нашар немесе білмейді, көріп, білгендерін бақылауға деген қызығушылығы жоқ, берген тапсырманы орындаудан бас тартады, танымдық қабілеттері өте төмен 5-10%тен аспайды.

тобы,
13-н сыналушы топ деп ажыратып алдық.
Бақылау тобындағы оқушының

сенсорлық
қабілеттерін дамытуға бағытталған
математика сабақтары дәстүрлі
сабақтармен өткізілсе,
эксперименттік сыныпқа тапсырмалар,
дидактикалық ойындар мен
иллюстрациялық картинкаларды
көрсету арқылы математика сабағы өтілді.

баланың 24%- жоғары деңгей, 38%- орта деңгей, 38%-төменгі деңгей.
Бақылау

тобындағы 13 баланың 15%- жоғары деңгей, 39%- орта деңгей, 46%-төменгі деңгей. - слайдқа

оқушылар мынадай көрсеткіш көрсетті:
Сыналушы сыныптағы 13 баланың 31%- жоғары

деңгей, 23%- орта деңгей, 46%-төменгі деңгей.
Бақылау сыныбындағы 13 баланың 24%- жоғары деңгей, 23%- орта деңгей, 53%-төменгі деңгей.

топтағы 13 баланың 23%- жоғары деңгей, 46%- орта деңгей, 31%-төменгі

деңгей.
Бақылау сыныбындағы 13 баланың 16%- жоғары деңгей, 46%- орта деңгей, 38%-төменгі деңгей

ойлау процесінің басқада таным процестерімен байланысы ұлғайып, тапсырманы орындау барысында

қиындықтар тудырмады.

жүргізуге болатыны анықталды.

ғылыми-теориялық негізде талдау жасалды;
қарапайым математика сабақтарында бастауыш сынып оқушыларының сенсорлық

қабілеттерін дамытушы эксперименттік жұмыстың әдіс-тәсілдеріне сипаттама жасалып, тәжірибелік тұрғыдан зерттеу жүргізілді.

Қорытынды