Саба қ тақырыбы: Адам дамуының кезеңдері Сабақтың мақсаты: Адам дамуының

ерекшеліктерін сипаттау
Онтогенез- Ағзаның жеке дамуы. Ұрық болып түзілуінен бастап,

тіршілігінің соңына дейіңгі барлық өзгерістердің жиынтығы.

Эмбриондық

Постэмбриондық

кезең – жүктілікпен байлансыты өзгерістер кері дамып, әйелдің жағдайы қалыпына

келгеніне дейінгі мерзім постанаталдық немесе босанудан кейіңгі кезең деп аталады. Бұл кезеңде әйелдің жалпы әйелдің жалпы жалпы әлсіздікке, қынаптағы ауру сезімі мен іш қату сияқты қолайсыз белгілерге шағымданады, бірқа олар дүниеге сәби әкелумен байланысты бақыт сезіміміне байланысты әйел үшін байқалмайды да. Бұл уақытта жаңа туылған сәби жатырдан тыс өмірге бейімделе бастайды.
Босанудан кейінгі кезең.
Босанудан кейін әйелдің жыныстық сыртқы ағзалары жүктілікке дейінгі қалпына келе бастайды. Нәрестенің орны жазылған сайын ондағы қалдық тіндер қынаптан бөлінді түрінде шығады. Босанудан кейінгі 1 аптада бөлінділер сарғыш түсті болады. Қынап өзінің қалыпты өлшемдеріне дейін кішірейеді.

сүт нәрестеге қажетті қоректік заттардың барлығын қамтамассыз етеді, сонымен қатар

жаңа туылған нәрестені инфекциялардын қорғайды. Нәресте туыла салып емуге қабілетті; бұл ананың гипофиздік гормоны окситоциннің бөлінуін ынталандырып, ол өз кезегінде сүттің бөлінуі мен жатырдың жиырылуын қамтамассыз етеді.

кг, бойы 51 см шамасында. Алғашқы бірнеше күнде нәресте өз

салмағының 10% шамасында жоғалтады, бірақ кейіңгі он күнде оның орнын толтырады. Туылғанда нәрестенің денесін майлы қабат қаптайды. Ол туылғаннан кейін біраз уақыттан кейін кетеді.
Көз- Жаңа туылған нәресте көреді, бірақ көзін жабық ұстауды ұнатады. Нұрлы қабығының түсі әдетте сұр немесе көгілдір, бірақ есейген сайын оның түсі өзгереді.
Айырша без –Айырша без иммунитеттің қалыптасуында туылғаннан кейін маңызды қызмет атқарады. Бірақ оның маңызы келесі бірнеше жыл ішінде азая түседі.
Ішек –Жаңа туылған баланың ішегінен бөлінетін алғашқы нәжіс сары-қара түсті, қою, жабысқақ масса тәрізді болады.
Оны меконий деп атайды.
Тері- туылғаннан кейіңгі 1 аптада терінің кеберсіп, қабыршақтануы мүмкін. Жаңа туылған баланың терісінде бірнеше ай ішінде бөрітпелер мен дақтарды көруге болады.
Жыныстық сыртқы ағзалар- Ұл мен қыз балалардың жыныстық сыртқы ағзалары үлкен сиақты көрінеді. Қыздарда қынаптан аздаған бөлінді шығуы мүмкін.

Бауыр-билирубинді ыдырататын бауырлық ферменттерінің толыққанды жетілмеуі жаңа туылған нәрестенің өтпелі сарғыштығының дамуына себеп болады.

жарым жасқа толық бітіп кетеді.

бойының ¼ төрттен бір бөлігін құрайды. Бала өскен сайын бас

пен тұлғаның өлшемдері салыстырмалы түрде азайып, қол мен аяқтың ұзаруы байқалады. Адам кеш жасөспірімдік шақта өзінің ең биік биәк бойына жеткенде оның басы бойының сегізден бір бөлігін ғана құрайды.

жасауға қабілетті. Ерте балалық шақта дене қимылының негізгі дағдылары жатталады;

сонымен қатар манипуляциялық және қоғамдық тәртіп қалыптасып, сөйлеу қабілеті дамиды. Баланың дамуы сатылы жүреді, яғни белгілі бір жаста ең қарапайымнан күрделіге қарай дамитын жақсы зерттелген дағдылар пайда болады. Бірақ әрбір жеке бала өз дамуында жалпы ережелерден ерекшеленеді.
Жаңа туған нәрестенің ұстау рефлексі
Жаңа туылған нәрестелер кейбір автоматтық рефлекстерді іске асыра алады. МЫСАЛЫ: алақанына тиген затты ұстап алу. Туылғаннан кейін бірнеше айдан соң автоматтық рефлекстер жойылады.

Іздеу рефлексі: Нәресте езуінің жанында жеңіл сипау оның басының сол жаққа бұрылып, ауызының ашылуына алып келеді. Бұл рефлекс нәрестенің ана емізігін тауып, еме бастауын қамтамассыз етеді.

үш жас аралығында дамиды. Тұрақты тістер пайда болғанда сүт тістер

түседі. Тістердің ауысуы алты жас шамасында.

кезең.
4 аптадан-12 ай.
3. Мектепке дейіңгі сәбилік

кезең. 1-3 жас
4. Мектепке дейінгі естияр кезең 4-6 жас
5. Мектеп жасындағы ересек кезең
7-11 жас қыз
8-12 жас ұлдар
6. Жасөспірімдік кезең
12-15 жас қыз
13-16 жас ұл
7. Балғын жастық кезең (бойжеткен бозбала)
16-20 жас Қыз
17-21 жас ұлдар
8. Кемелденген кезең.
21-55 жас әйел
22-60 жас ер адам
9. Мосқалдық кезең
56-74 жас әйелдер.
61-74 жас ерлер
10. Қарттық кезең
75-90 жас
11. Ұзақ өмірлік
90 жастан жоғары