STANY NAGŁE W PSYCHIATRII Dr n. med. Tomasz Markowski

które wcześniej utrzymywały osobę w stanie wewnętrznej równowagi
·       Leczenie chorych

z nagłymi zaburzeniami psychicznymi
·       Nasilenie zaburzeń powoduje znaczne zakłócenia w funkcjonowaniu chorych
·       Cel terapeutyczny – uzyskanie przez chorego względnej równowagi psychicznej
- Złagodzenie objawów
- Adaptacja do choroby lub sytuacji, która spowodowała wystąpienie zaburzeń

(zdezorganizowane) zachowanie
·Silny lęk

po zastosowaniu przymusu bezpośredniego)
a.    Diagnoza w kierunku somatycznego podłoża zaburzeń:
i.    

Uszkodzenia strukturalne (urazy czaszki, guzy mózgu, itp.)
ii.     Zatrucia
iii.     Schorzenia metaboliczne
b.    Ocena zagrożenia – życia pacjenta, życia i zdrowia innych osób – wynikającego z zaburzeń psychicznych pacjenta. W razie stwierdzenia niebezpieczeństwa podjęcie działań zabezpieczających:
i.     Stały nadzór
ii.     Środki przymusu bezpośredniego
1.  Pasy bezpieczeństwa
2.  Kaftan bezpieczeństwa
3.  Leki
3. Badanie stanu psychicznego pacjenta w kierunku psychiatrycznego podłoża zaburzeń i postawienie wstępnego rozpoznania
 
·       Ocena stanu świadomości – zaburzenia świadomości mają najczęściej podłoże somatyczne

samobójcze
d.    tragedia, śmierć
e.    utrata
i.     kogoś bliskiego
ii.     ważnej rzeczy
iii.     poczucia własnej

wartości
iv.     nadziei
2. Lekarz – (przeciwprzeniesienie):
·       Lęk
·       Reakcje obronne
               i.     Identyfikacja z chorym
               ii.     Wypieranie faktów i niedostrzeganie zaburzeń psychicznych

i zdecydowanie
·       Empatia – współodczuwanie (spotkaj chorego w jego świecie)
·      

Rozpatrywanie objawów pacjenta jako przejawów jego choroby (terapia, a nie osąd zachowania)
·       Wysłuchanie i uwzględnienie pragnień pacjenta

i objawów w przeszłości
·   Typowe dla danej osoby sposoby radzenia

ze stresem
·   Dlaczego teraz pacjent jest uwrażliwiony na dany stres
·  Określenie mocnych stron i źródeł oparcia pacjenta
·  Określenie poziomu funkcjonowania przed kryzysem

co do dalszego leczenia aktualnych zaburzeń psychicznych
·       cele dotyczące interwencji

psychoterapeutycznych wpływających na doraźny stan psychiczny chorego oraz na kształtowanie jego stosunku do własnych zaburzeń i procesu leczenia w przyszłości
o     współudział pacjenta w podejmowaniu decyzji dotyczących dalszego leczenia
o     uwzględnienie możliwości wsparcia, jakie pacjent ma w swoim środowisku
o     wzmocnienie silnych stron pacjenta
o     akceptowanie bezradności pacjenta i pokazywanie możliwości pomocy, z jakiej może on skorzystać

tętnicze krwi
·       częstość oddechu
·       temperatura ciała
·       ruchomość szyi, sztywność karku
·      

serce i płuca – osłuchiwanie
·       brzuch – palpacyjnie
·       stan świadomości
·       urazy
·       zatrucia
·       picie alkoholu
·       „czy coś jeszcze Pani/Panu dolega?”
·       „czy przyjmuje Pani/Pan leki?”

allopsychiczna
o     Nastrój i napęd psychoruchowy
o     Zaburzenia spostrzegania (złudzenia, omamy)
o     Zaburzenia

myślenia (urojenia)
o     Pamięć
o     Krytycyzm
o     Myśli i tendencje samobójcze

której zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych

może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, bądź nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, może być poddana badaniu psychiatrycznemu również bez jej zgody.
2. Konieczność przeprowadzenia takiego badania stwierdza lekarz psychiatra, a w razie niemożności inny lekarz.
3. W razie potrzeby lekarz przeprowadzający badanie zarządza bezzwłoczne przewiezienie badanego do szpitala. Przewiezienie takiej osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego powinno nastąpić w obecności lekarza lub ratownika medycznego.
4. Lekarz, który przeprowadził badanie, odnotowuje to w dokumentacji medycznej, wskazując na konieczność podjęcia postępowania przymusowego.

Art. 22.
1.    Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną zgodą, jeśli lekarz po osobistym zbadaniu stwierdzi wskazania do przyjęcia.

również bez zgody tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje

na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.
2. O przyjęciu do szpitala osoby bez zgody postanawia lekarz psychiatra po osobistym jej zbadaniu i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry lub psychologa.
3. Lekarz jest obowiązany wyjaśnić choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i poinformować go o jego prawach.
4. Przyjęcie pacjenta do szpitala bez zgody zatwierdza ordynator oddziału, na który pacjent został przyjęty w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia.
5. Powyższe czynności odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

powodu zaburzeń psychicznych zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub

zdrowiu innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody w celu wyjaśnienia tych wątpliwości
2. Pobyt w szpitalu nie może trwać dłużej niż 7 dni.

wobec osób z zaburzeniami psychicznymi można stosować tylko wtedy, gdy

osoby te dopuszczają się zamachu przeciwko życiu lub zdrowiu własnemu, życiu lub zdrowiu innej osoby, bezpieczeństwu powszechnemu bądź w sposób gwałtowny niszczą przedmioty znajdujące się w ich otoczeniu.
2. O zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje lekarz, który określa rodzaj zastosowanego środka przymusu oraz osobiście nadzoruje jego wykonanie. W DPS – pielęgniarka, która musi niezwłocznie zawiadomić lekarza. Fakt zastosowania przymusu bezpośredniego odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
3. Zastosowanie przymusu bezpośredniego polega na przytrzymywaniu, przymusowym zastosowaniu leków, unieruchomieniu lub izolacji.
4. Przed zastosowaniem przymusu należy o tym uprzedzić osobę i należy wybierać środek możliwie najmniej uciążliwy dla tej osoby. Przy stosowaniu przymusu należy zachować szczególną ostrożność i dbać o dobro tej osoby.
5. W razie potrzeby pogotowie ratunkowe, policja, straż pożarna obowiązane są do udzielenia pomocy lekarzowi na jego żądanie.

zebrania wywiadu
2. Podstawowe badanie lekarskie, w razie konieczności zastosowanie środków przymusu

bezpośredniego
3.    Psychoterapia wspierająca
4.    Farmakoterapia – przed podaniem środków psychotropowych należy:
§ upewnić się, że pacjent nie spożywał alkoholu, narkotyków lub środków działających na OUN
§ uwzględnić działania uboczne i interakcje lekowe
§ w przypadku objawów rzekomonerwicowych, psychoz somatogennych i organicznych rozpocząć od leczenia przyczynowego

równowagi psychicznej lub poprawa przystosowania do niekorzystnej sytuacji zewnętrznej
2. zmniejszenie nasilenia

przykrych emocji przeżywanych przez chorego (lęk, strach, poczucie winy, wstyd, poczucie bezsilności, smutek, złość) 
Interweniujący lekarz powinien:
1. Zaakceptować ograniczone możliwości chorego radzenia sobie z problemami, które nie sprawiają większych trudności zdrowej osobie – łagodzić jego poczucie winy z powodu dekompensacji
2. Zaakceptować silnie wyrażone oczekiwania pacjenta na udzielenie mu pomocy – dać mu poczucie bezpieczeństwa
3. Udzielać wyjaśnień dotyczących chorobowego charakteru objawów i omówić możliwości leczenia – udzielić informacji lekarskich
4. Pomagać pacjentowi w znalezieniu rozwiązań trudności związanych z dekompensacją – służyć mu jako doradca
5. Wzmacniać autoportret pacjenta w zakresach, w których jest on nieadekwatnie obniżony – wskazać mocne strony pacjenta
6. Umożliwić choremu odreagowanie przykrych emocji przez ułatwienie mu „wygadania się”, „wypłakania się”, „wykrzyczenia się” – ułatwić katharsis
7. Podjąć działania w środowisku chorego zmierzające do złagodzenia trudności, które przyczyniły się do powstania dekompensacji – pomoc środowiskowa

np.:
·       Clopixol acuphase – 50 mg – 100 mg i.m.
·      

Haloperidol – 5 mg – 10 mg i.m.
W razie wystąpienia EPS – leki przeciwparkinsonowskie – Pridinol, Akineton.  
Dodatkowo można podawać benzodiazepiny, np.:
·       Lorafen – 1 mg – 5 mg p.o.
·       Tranxene – 50 mg i.m.
·       Relanium – 10 mg – 20 mg p.o. lub i.m.
Obserwacja
Pasy bezpieczeństwa

biała
·        płeć męska
·        zaawansowany wiek
·        próby samobójcze w przeszłości
·        pedanteria

w realizacji planu
·        zapobieganie możliwościom odratowania
·        szczerze podjęty zamiar odebrania życia
·        fantazje połączenia się po śmierci ze zmarłą osobą
·        zaburzenia psychiczne: zaburzenia afektywne, uzależnienia, schizofrenia, zaburzenia osobowości
·        przewlekła choroba somatyczna
·        niekorzystne zmiany w statusie społecznym
·        trudne warunki życiowe
·        samotność (wdowieństwo, separacja, rozwód, więzienie)
·        bezrobocie
·        samobójstwa w rodzinie
·        objawy psychotyczne (urojenia, omamy)
·        obsesje i natręctwa związane ze śmiercią i umieraniem
 
1. Dobrowolna lub przymusowa hospitalizacja
2. Ścisły dozór, ewentualnie środki przymusu bezpośredniego
3. Leki przeciwdepresyjne
4. Psychoterapia wspierająca

przygotowanie do zastosowania przymusu bezpośredniego
·        zwrócenie uwagi, czy pacjent nie

jest uzbrojony w niebezpieczne przedmioty
·        możliwość wezwania pomocy w każdej chwili
·        w gabinecie lekarz powinien siedzieć bliżej drzwi
·        obecność innych osób podczas badania (policjant, salowy)
 
Badający powinien:
·        powstrzymać się od osądzania zachowania chorego i traktować agresywne zachowanie jako przejaw zaburzeń, a nie jako wyraz rzeczywistego stosunku chorego do badającego
·        unikać nierealnych oczekiwań, że na przykład pacjent szybko się uspokoi i będzie chciał współpracować
·        nie okazywać przewagi w związku z możliwością zastosowania środków przymusu bezpośredniego
·        unikać przedłużającego się kontaktu wzrokowego
·        wyrażać chęć pomocy pacjentowi w odzyskaniu przez niego samokontroli
·        rozważyć podanie leków uspokajających