Сәулелік диагностикаға жалпы түсінік және оңың қағидалары Сәулелік зерттеулерді

қалыпты функциясын,құрылымын және патологиялық өзгертерін сәулелерді қолдану арқылы зертейтін ғылым

әдіс
(ультрадыбыстық зерттеу - УДЗ)
Радионуклидті диагностика
(ядролық медицина: сцинтиграфия, бірфотонды

методологиясы
Суреттің қалыптасу қағидалары (скиалогия)
Патологиялық өзгерістердің сәулелік симптомдары(сәулелік семиотика)
Принциптері мен

Дифференциальді диагностика принциптері

Органдармен жүйелердің функциялардың құрлымдарында әр түрлі сәулелерді қолдану

және характерическое)
Корпускулярлы сәулену –
зарядталған ағым

Ультрадыбыс

Электромагнитті тұрақты емес қозғалыс (радиожиілікті резонансты импульсі)

Инфрақызыл сәулелену

Лазерлі сәулелену

медицина)

ультрадыбыстық сканирлеу (сонография)

магнитті-резонансты томография
ионизирующие
неионизирующие
Сәулелік диагностика

клиникалық жағдайда тағайындау және қолданудың көрсеткіш және карсы көрсеткіштері
Толық

Уакытылы сәулелік зерттеу жүргізу

Экономикалық мақсаты Сәулелік зерттеулер кезінде уақыттың және ақылы шығынының барынша азайтуды қамтамасыз ету

Диагностическалық шаралар жүргізу кезінде иондалған сәулелерді, наукастар мен жұмыскерлерде мүмкіндігінше, барынша, сәлелену дозасын азайту

1

2

3

4

5

бөліктері, ағзалар)
Зертелетін дене бөліктерінің құрлысы және функциясына, қалпына жалпы баға

Айырмашылығы: “норма” және“патологиялық жагдай”
Аурудың сәулелеік белгілерін анықтау және бағалау
Жалпы патологиялық процестің және белгілі бір анықталған клиникалық синдромның белгілерінің жалпы санын жаткызуға болады

Бейнені жалпы қарау

I

II

Бейнеге бөлшектік баға беру

сәулелік зеттеулердің нәтижесінде алынған ағзаның суреттерін салыстыру
V
Басқада клиникалық көрсеткіштерімен,

VI

Сәулелік зерттеу нәтижелерін қорытындылау

томография бөлімшесі (кабинеттер)
ультрадыбысты диагностика бөлімшесі (кабинеттер)
ядерлы медицина (радинуклиярлы зерттеу, бірфотонды

және магнитті-резонансты томография бөлімі
рентгенология
Радионуклидті диагностика, сәулелік терапия бөлімі
радиология
ультрадыбысты

Ультрадыбысты диагностика

Рентген астында тамыр ішілік интервенционды емдеу және диагностикалау

Рентген-эндоваскулярлы диагностика және емдеу

:
Зерттеуге жіберген медициналық құжаттарды қарау, танысу,
керекті зерттеу көлемін

ректоры ,
Мюнхенда Физики Институтында
директор

(X-ray)
8 қараша 1895 жылы ашылды

жыл
Альберт фон Колликердің, лекция кезінде жасалған суреті
Вюрцбург Физика-медициналық

дәрігерлер білмеген
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии

бар
3) Флюоресценция (жарық беру)
4) Фотохимиялық зат

6) Биологиялық әсері

7) Тікелей таралуы

8) Поляризация

9) Дифракция және интерференция

10) Көзге көрінбейтін қасиеті

Рентген сәулелерінің
қасиеттері

келген анотомиялық аймақты зерттеуді айтады
рентгеноскопия
рентгенография
Арнайы
Тағайындалған белгілі бір орган немесе аймақты

көрсететін рентген зерттеудің әдісі


Рентген сәулелену біркелкі таралу (сіңірілу) ағзаның

Рентгенография

лучевой терапии

кейін(асқазан, ішек)
Рентгенограмма голестопного сустава
в прямой и боковой проекции
Обзорная

Обзорный снимок брюшной полости при ирригографии
(тугое наполнение)
Толстая кишка в норме

контрастты заттарды қолдану:
- рентген сәулелену әлсіретпейтін (газ)
- Жанындагы ағзаларға қарағанда,

Барий сульфаты бар сулы қоспамен асқазанды контрастау

Йоды бар контрастты затпен қан тамырда контрастау

йоды жоқ (Сульфат бария)
Құрамында йоды бар
Майды еритін
Суда еритін
Ионды (урографин, гипак)
Ионные

(жұмсақ ткань, сүйек, су, жоғары атомды контрастты заттар)

қалыңдығы төмен (май тканьі, өкпе тканьі, газдар)

масштабында ала алатын зерттеу методикасының бір түрі

италиялық ғалымдарА.Баттелли мен А.Карбассо және америка ғалым Дж. М.Блейер жетілдірді.

Флюорография (лат. fluor — ағыс және грек. grapho — кескінін көрсету, бейнелеу) — фотографиялық пленкаға флюоресценттік (сәулелендіруші) экраннан зерттелетін нысанның рентгендік кескінін алудан тұратын рентгенологиялық зерттеу әдісі

-Сүт безін рентген арқылы зерттеу

12-елі ішек рентгеноскопия
Энтерография
Ирригостопия
Холецистография
Шығарушы холеграфия
Холангиография
Экстреторлы урография
Ретроградты уретеропиелография
Цистография
Уретрография
Гистеросальпингография
Позитивная миелография
Аортография
Артериография
Кардиогрфия
Ангиопульмонография
Флебография
Лимфогафия
Фистулография
Вульнерография
Кистография
Дуктография

косой проекции при тугом наполнении - норма
Обзорная R-грамма желудка: контрастированный

Обзорная R-грамма желудка
в прямой проекции, тугое наполнение: газовый пузырь
в своде желудка, желудок законтрастирован, в норме

Обзорная R-грамма 12-перстной кишки, прямая проекция: дивертикул в области медиальной стенки нисходящей части 12-пк

ирригографии - норма
Обзорная рентгенограмма брюшной полости, фаза двойного контрастирования толстой

Прицельная рентгенограмма прямой и сигмовидной кишки (фаза тугого наполнения): неравномерное сужение просвета прямой и дистального отдела сигмовидной кишки с неровными зазубренными контурами, обусловленными многочисленными мелкими нишами -неспецифический язвенный колит

Цистограмма

тұрған шекарадан шағылу құбылысына негізделген.
УДЗ: В- және М-

Ультрадыбыс деп есту әсерін тудырмайтын, жиілігі 20000 Гц (20 кГц) -тен жоғары серпімді тербелістер мен толқындарды айтамыз.

УД диагностикада негізінен жиілігі 2,5; 3,0; 3,5; 5,0; 7,5 МГц
датчиктер қолданылады

эффект:

керек етпейді
Шығыны аз
Аппараттың шағымдылы
Нәтиже аппаратқа тікелей байланысты
Ақпарат

Артықшылығы

Кемшілігі

конкременты желчного пузыря

Ультразвуковой метод диагностики

– акустикалық қарсылығы жоғары(тас, газ) экранда ақ түспен берілген (Б)
Изоэхогенді

Б

Ультрадыбыстық зерттеуде қолданылатын терминология

А

вычислительной машины послойных изображений исследуемого объекта на основе измерения коэффициентов

Аллан Маклауд Кормак

Годфри Ньюболд Хаунсфилд

Изобретатели метода рентгеновской КТ

1972г. – Годри Хаунсфилд и вр. Дж.Амроус – выступили на конгрессе Британского радиологического института с сообщением “Рентгенология проникает в мозг”
1973г. – начали выпускать первые КТ

полости
Киста печени
Компьютерная томография – метод визуализации с помощью рентгеновского излучения

Чувствительность детектора в 100 раз  чувствительности рентгеновской пленки
Ослабленное

Неоднородное ослабление рентгеновского излучения регистрируется детекторами (количество >700)

Физические основы метода КТ

тканьі -700-800
Ауа -1000
0
-1000
+3000
Денситометрия – сүйек тінінің минералды тығыздығын өлшейді

острый период), кости,
Гиподенсные структуры – ликвор, отек, кисты, газы
Изоденсные

Осложнение кровоизлияний: прорыв крови в боковые желудочки, масс-эффект

«Белый» инфаркт в бассейне средней мозговой артерии. Подострая фаза

А
Б
3D-реконструкция
костей черепа
КТ-ангиография
3D-реконструкция
3D-реконструкция
отсроченная фаза
3D-реконструкция
костей таза
А
Б
В
Г
КТ-ОБП с контрастированием, фазы:

“динамикалық компьютерлі томография” орындау
сагиттальді және фронтальді кескін реконструкциясы

терапии

науқасты зерттеу уақытығ азаюы
( «оңайдан қиынға қарай» принциптерінің

1

6

3

5

2

4

Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии

«информативті методты қолдану» принципіне ауысуы)



1
Кафедра лучевой диагностики и лучевой

диагностикада техникалық эволюцияның нәтижесі: диагностикалық алгоритмдердің өзгеруі

тамырдың зақымдалуы
Норма
Бір тамырдың зақымдалуы
Үш тамырдың зақымдалуы
0,9
7,2
26,8
22,6
29,8
47,6
280,9
354,5
649,8
743,5
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
30-39
40-49
50-59
60-69
70 и более
возраст, лет
без ИБС
ИБС
Кафедра

терапии

түрде корсетуге мүмкіндік беріп тұр
Кафедра лучевой диагностики и лучевой терапии

шығарылған аппараттар суретті шынайы түрде корсетіп тұр

ісік
Сол жоқ – сол өкпенің MIP режимінде реконструкцииясы түспен боялған

ядерлі-магнитті резонанс, 1946жылдан белгілі болған феноменге сүйене отырып, F.Bloch и

1952 жыл – Нобель сыйлығының берілуі (Феликс
Блох, Ричард Пурселл)

1973

Феликс Блох

Эдвард Миллс
Пурселл

Магниті-резонансты томография (МРТ)

индукции В0; в системе СИ единицей измерения магнитной индукции является

Основные компоненты любого МРТ – томографа

перемещается
в тоннель (центр) магнита
3) пульт управления столом,

внутри магнитного поля становятся малыми магнитами
с полюсами N и S,

Резонанс – частота вращения ядра вокруг вектора магнитного поля Релаксация – время возвращения возбужденного ядра в исходное состояние Изображение зависит от протонной плотности и времени релаксации

собственной оси с частотой примерно 40 млн оборотов в секунду
б

гематоэнцефалического барьера
На постконтрастных Т1-ВИ:
опухоль характеризуется выраженным гиперинтенсивным
МР-сигналом (б) по сравнению

МРТ позвоночника

МРТ голеностопного сустава

МРТ: тізе буын

плоскости с заданной толщиной среза до 1 мм
Отсутствие лучевой нагрузки

Высокая чувствительность к двигательным артефактам
Ограничение исследований у пациентов, находящихся на аппаратном поддержании жизненно важных функций (кардиостимуляторы, дозаторы лекарственных веществ, аппаратов ИВЛ и др.)
Плохая визуализация костных структур из-за низкого содержания воды

Противопоказания

Абсолютные - металлические инородные тела, кардиостимуляторы, искусственные клапаны сердца с металлическими элементами, стальные имплантаты (зажимы/клипсы на сосудах, искусственные тазобедренные суставы, аппараты металло-остеосинтеза), слуховые аппараты

Относительные - I триместр беременности; клаустрофобия (боязнь замкнутого пространства); некупированный судорожный синдром; двигательная активность пациента

Магнитно-резонансная томография (МРТ)

диагностики и лучевой терапии

лучевой диагностики и лучевой терапии

терапии

лучевой терапии

структура (гидративті структура)
Төменинтенсивті сигнал – құрамында сутегісі ядросы төмен ағза

радиоактивности, открытое в конце XIX века французским физиком Анри Беккерелем

Антуан Анри Беккерель

жасау

органами, в метаболизме которых участвует данный РФП;
Регистрация гамма-излучения в органе

РАДИОАКТИВНОСТЬ -
самопроизвольный распад ядра с выделением различных видов излучений, энергии и превращением одних элементов в другие

характеристику накопления препарата
Высокая аккумуляция препарата (горячий очаг) – повышенный кровоток,

Ядродан тұрады (+) и электрон (-)

ПЬЕР КЮРИ
(1859 -1906)

1942 г. на основании цепной реакции создал атомный реактор

одно-фотонную эмиссионную КТ
Однофотонные эмиссионные компьютерные томограммы молочных желез -

Радионуклидті диагностиканы қолданылатын аймақ

повреждений (некроза) сердечной мышцы
определение метаболизма и жизнеспособности миокарда
выявление воспалительных

Перфузионные сцинтиграммы легких - норма

Области применения радионуклидной диагностики

секрециясын ,уродинамикасын, сонымен қатар паренхиманы, қанайналымын және органның топографиясын анықтай

Радионуклидті диагностиканы қолданылатын аймақ

перфузионды ОФЭКТ
Буйректің статистикалық сцинтиграфиясы

РФП, меченных нуклидами - позитронными излучателями
При ПЭТ используются РФП -

Радионуклидные исследования на основе
позитронно-излучающих нуклидов