Тұлғаның әлеуметтенуі. 22мс Кусаин Акмарал

болып жататын әлеуметтік құбылыстар мен процестердің себептерін, мәнін жеке тұлғалардың

мәнді сипатты белгілері арқылы түсінуге болады. Басқаша айтқанда, жеке тұлғаның мінез-құлқы арқылы тұтас топтың, қоғамның өмірін түсінуге болады.

түрінен, тегінен класынан бөлініп шыққан жалқы, жеке объект. Казіргі логикада

санадан тыс немесе оның ішіндегі объектоның белгілі бір қасиеттері бар және басқа объектілермен байланыса алады, бірақ сол қасиеттер мен байланыстар тарапынан қарастырылмайды.
Адам-адамзат баласының жер бетіндегі басқа биологиялық организмдерден өзгеше қасиеттерін сипатайтын жалпылама ұғым.

түрлеріне қатысты биологиялық организм ретінде дамиды.  Мұнда жеке тұлғалық белгілердің

қалыптасу процесіне әсер ететін туған қабілеттері, даму қарқыны терістелмейді.

табиғаты оның қоғамдағы әр түрлі байланыс қатынастары казіргі әлеуметтануда адамға,

оның тұлғалық түрінде байланысты, алуан түрлі модельдерді жасауға ықпал етті. Осылардың бірі адамның бейнесіне әлеуметтік рөлдердің жиынтығы ретінде қарау.
Әлеуметтік рөл- қоғамдағы адамдардың белгілі бір алатын орнына, жағдайына, олардың басқалармен қарым қатынастарына байланысты және қабылдаған ережелерге сәйкес адамдардың атқаратын қызметтері

атқарған жағдайда белгілі бір тәртіп нормаларын сақтауын айтамыз. Ал рөлдік

жүйе дегеніміз-адамның қоғамдағы алатын орнына, жағдайына, тұрмысына сәйкес істейтін қызметінің жиынтығы. Адамдардың әлеуметтік рөлдерді бойына сіңіріп,игеріп, меңгеру тұлғаны әлеуметтендіру процесінің бір бөлігі, оның қоғамға, топқа толық енуінің негізгі қажетті шарты.
Әлеуметтік рөлдердің мысалы ретінде адамдардың мамандыққа байланысты рөлін айтуға болады. Әлеуметтік рөлдерді игеріп, меңгеруде адам әлеуметтік тәртіп стандарттарын игеріп, меңгеруді, өзін өзі бағалап, бақылауды іске асырады.

тұлғалардың қалыптасу процесіне әсер ететін мынадай факторларды бөліп көрсетеміз

Әрбір адам әлеуметтік жүйеде бірнеше қызметтерді атқарады. Осыны статус дейді.

Әрбір адамның бірнеше статусы болуы мүмкін, бірақ оның жағдайын бір ғана статус анықтайды. Бұл жалғыз статус басты немесе интегралды деп атайды. Еңбегі арқылы қол жеткізген статус адамның қажырлы еңбек етуіне байланысты. Статустың табиғи деген түрі болады. Тұлғаның табиғи статусы адамның мәнді, тұрақты сипатты белгілеріне байланысты (ер адам, әйел, бала,жасөспірім, қарт,т.б.) Кәсібіне байланысты статус тұлғаның базистік яғни негізгі статусы болып есептеледі.

қоғамдық қатынастардың жемісі ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік іс- әрекет,

қызмет қоғамның барлық салаларында әрдайым көрініп отырады. Макс Вебер іс -әрекетті біреуге бағытталуын, нысаналануын тосу, күту, үміт ету дейді.
Вебер әлеуметтік іс -әрекетті, қимылды 4типке бөледі.
Ақыл ойдың мақсатқа бағытталуы. Мұнда әрбір іс -әрекеттің мақсаты мен құрлымының бір- біріне сәйкестігі көзделеді
Іс әрекетің құндылыққа бағыталуы. Мұнда әрбір іс әрекеттің басқа құндылық, бағалық үшін өмір сүруі көзделген.

индивид. Ол адам тегінің өкілі.

Қандайда бір қоғамда адамның әлеуметтік жүйедегі орны бар. Ал қоғамның адамға белгілі бір талап қоюы оның әлеуметтік рөлінің мазмұны, мәнін құрайды