Төрешілік тренинг

дамуына аса қатты қажет

Төрешілік шешімді түсіндіре алмау немесе оны қате қабылдау
- Жеке ойын

қолдану
- Ойыншылар айтпаған нүктелерді қосу
- Өзі командаға қарсылыққа шығу
Дебат теориясын қате білу

Спикерлік ұпай

Сөздерге шақыру
Уақыт өткенін қадағалау
Басқа да формат моменттерін қадағалау

(POI уақыты, дөрекі сөйлеу, телефон қолдану, үстелдердің бір-бірімен ақылдасуы)

бұзбайды)
Төреші барлығын тыңғылықты жазады
Төреші барлығын тыңдап, көңілін басқа

заттарға аудармайды
Төреші ойыншылармен раунд кезінде сөйлеспейді
Төреші раунд барысында қалжыңдаспайды

болмағанша дейін)
Ешқашан өзі қарсылыққа шықпайды
Өтірікті анықтай алады (ОАС)

көзқарасы жоқ

Ақылды азамат; арнайы салада маман емес (Қазіргі заманғы газеттерді

уақытылы оқып тұрады; кәсіби/арнайы саланың журналдарын оқымайды).

Оның келетін мекені жоқ; ешбір дебат қоғамының жаргондарын/ортақ аргументтерін білмейді

Бірақ, ол (ақылды бола тұра) аргументтерді түсіндірсе, ұға алады
Мысалы сіз ойында «социалды контракт» немесе «модернизация теориясы» - қолдана аласыз, бірақ төреші ойынға дейін бұл концепттердің мағынасын біледі деп ойлай алмайсыз

МАҢЫЗДЫ! Төреші – ОАС. Арнайы терминдерді (трагедия общин; количественное смягчение; дилемма вооружений) қолдансаңыз, төреші тек қана сол терминдердің білгендіктен ғана сізге ұпай бере алмайды

Дүниежүзілік тарихының орташа білімі бар

Аргументтер арасында жақсы көретін аргумент түрі жоқ (принципиалды, практикалық аргумент болсын – ең маңыздысы: дәлелдеу деңгейі және релевантты болғаны)

горизонталь, диагональ)

не шын/не шын емес болғанына шамасы жеткенше өзінің көзқарасын қатыстырмау

керек
Егер тек қана ОАС өтірік деп санайтын зат айтылған болса (Израиль және Палестина – тату тұратын елдер; НАТОға Ресей мен Қытай кіреді) аргументты санамауға құқылы
Төреші аргументтің дәлелдену деңгейін салыстырмалы түрде (!!!) қарастырады
Жақсы дәлелденген аргумент шындыққа жанасатын алдыңғы себептерден тұрады, және оның толық түсіндірілген және логика заңдарына сай буындары тиянақты қорытындыға алып келеді

қолданады
Топтар не шын және маңызды екеніне келіскені бойынша
Топтар не

шын және маңызды екеніне жанама жолмен келіскені бойынша
Бір тарап не маңызды екенін толықтай түсіндіріп, сәтті дәлелдегені бойынша
Егер 1-3 болмаса, ОАС (төрешінің өзі емес) не маңызды деп санайтынына қарай
ЕСТЕ САҚТА: релеванттық әрқашан да салыстырмалы!

аргументке жауап беру керек деген абсолютты міндет жоқ
Сонда да, егер

ең маңызды аргументтерге жауап (бөлек/біріктірілген қарсыластық) болмаса, ол аргументтерді сол топ мойындады деп санауға төреші құқылы
“Қарсыластығымыз осы...” деген маркер-сөз жоқ болса да, аргумент қарсыластық болып санала алады

Маңызды емес аргументке қарсылық келмесе, ол автоматты түрде сол жаққа пайдасын бермейді (тек негізгі релевантты нүктелерді салыстыру керек).

Қарсылық кеңейту бола алады
Оппозицияда найфинг бола алмайды
Қарсылық кезінде тек

сол нүктелерсіз қарау, алайда жазаламау (тіпті егер де, альтернативті сценарий – өз-өзіне қарсы шығу болып табылмайды)
Рөл орындау ең басты емес
Аргументтерді елемеу, олардың маңыздылығын жоққа шығармайды

әр түрлі болуы мүмкін, төрешінің сүйікті стилі жоқ
Глобальды контекст

аргументтерге өз комментарийлеріңізді жазу kerek (сұрақтар, кемшіліктер. ҚАРСЫЛЫҚ ЕМЕС!)
Tікелей клэште

кім жеңіп тұрғанын раунд барысында анықтағаныңыз сізге көмектеседі

- раундта не болғанын, өз комментарийлеріңізді қарап шығыңыз
Алғашқы ранктеріңізді

қойыңыз (нақты емес болса да)



2 ҚАДАМ: ТАЛҚЫЛАУ ЖӘНЕ КОНСЕНСУСКЕ КЕЛУ (10 мин) :
Егер келісіп тұрсаңдар, бір тексеріп, ранк қоя беріңдер.
Егер келісімге келе алмай жатсаңыз, чейр (бас төреші) вингті (шет төрешіні) шешімін ақтауды сұрайды.
Чейр барлығына сөз беріп, әр түрлі көзқарастың айтылуына жол беру керек
Келіспеген жерде, дауыс беру керек. Егер бірдей болып тұрса, чейр дауысы шешеді (2x2 = чейр дауысы; 2х1 = көпшілік дауысы)
Консенсуске келуге тырысыңдар, бірақ келіспеушілік те болуы мүмкін  созбаңдар!

спикерлік ұпай қойыңдар.
Спикерлік ұпай шкаласы (Көшпенділер Көкжиегі)
Ранктар
Тексеріп алыңыз



4 ҚАДАМ: ШЕШІМІҢІЗДІ

ЖАРИЯЛАҢЫЗ (<15 минут)
Алдымен шешімді жариялаңыз, сосын түсіндіріңіз
Егер дауыс берумен шешілген болса, және чейр азшылықта болса, уингке шешім жариялау құқығын бере алады (бергісі келсе)
Ең маңыздысы:
Салыстырмалы фидбек
Толық, егжей-тегжейлі фидбек
Шешім жариялаудың басты мақсаты: командаларды бір бірімен салыстырғанда неге бірін бірі озғанын түсіндіру
Конструктивті критика (кеңестер):
Приоритеті төменірек (егер уақыт болып тұрса бер)
Ажырату керек (ранктарға қатысы жоқ екенін)

ашық болу керек; сұрақтарға жауап беруге дайын болу керек
Сұраққа жауап

беруге тек қана чейр емес, уинг те дайын отыру керек

үшін)
Уингтан чейрға және керісінше

БП Х ...... жасау керек деп есептейді
БП Х ретінде

.......

БП ...... өкінеді
БП ....... қолдайды

АПА академия.
Айгерим Шадеева, Инкар Айткужина, 2017. Небо Кочевников турниры.