Жеке тұлға-әлеуметтік дамудың субъектісі және объектісі ретінде

Қуандық

Әлеуметтік статус және әлеуметтік рөлдер
3 Тұлғаның әлеуметтену процесі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиет

байланыстар негізінде болады деп тұжырымдады. Осылардың негізінде адам өзінің «айналадағы

мен» деген имиджін жасайды. Ол 3 элементтен тұрады.

ғасырдың 30-шы жылдары пайда болды. Оның ірі өкілдері Кули Чарльз

Хортон (1864-1929ж.ж.), Мид Джордж Герберт (1863-1931ж.ж.), т.б. Кули Ч.Х. «шағын кіші» топтар теориясының негізін салушылардың бірі, оның «Зеркальное я», «Человеческяая природа», «Социальный порядок» (1912ж.), «Социальная организация» (1909ж.), «Социальный процесс» (1918ж.), «Социологическая теория», «Социальное исследование» (1930ж.) деген еңбектері бар. Кулидің жалпы әлеуметтік теорияларының негізінде әлеуметтік ұйым және сананың әлеуметтік процестерді қалыптастырудағы шешуші рөлін мойындау жатыр.

ол өзі сияқты адамдармен әр түрлі қарым-қатынас, байланыстар негізінде қалыптасады

деп санайды.
Жас бала біреудің мінез-құлқының себебін түсіндіре алмайды. Тек қана өзінің мінез-құлқын ойлау арқылы жас бала өмірде бірінші қадам жасайды. өзін «ойлауды» үйренгеннен кейін ол басқа адам туралы ойлай алады, сол рақылы өзінің «менін» сезіне бастайды.
Мидтің пікірінше, адамның тұлғаға айналу процесі үш түрлі сатыдан тұрады.

еліктейді, бірақ, оны түсінбейді. Кішкене бала үйдің еденін жумақшы болып,

өзінің ойыншық шаңсорғышымен бөлмеде жүреді.

өзінің мінезін – белгілі бір рөлді орындау арқылы көрсетеді. Ол

дәрігер, өрт сөндіруші. Ойын процесінде балалар бұл рөлдерді өздері істеп көрсетеді. Қуыршақтармен ойнағанда жас балалар оларды еркелетіп немесе ұрсып, әке-шешелерінің қылықтарын қайталайды. Сөйтіп балалар өз істерін ойлап жасайтын қабілетке жете бастайды.

тек өздерін ғана ойлап қоймайды, сонымен қатар басқалардың нені күтетінін

тұ\үсіне бастайды. Мысалы, футбол ойнап жүрген бала ойынның барлық ережелерін біледі. Бұны команданың барлық ойыншылары да біледі. Балалардың футбол ойынының тәртібін, ережелерін білу оларды адамдардың қоғамда өздерін қалай ұстау тәртіптерін біліп, меңгеруіне бағыттайды.бұл тәртіп, ережелер қоғамда заң және ережелер түрінде көрінетінін де түсініп, жақсы біледі.

бірнеше қызметтерді атқарады. Осыны статус дейді. әрбір адамның бірнеше статусы

болуы мүмкін, бірақ оның жағдайын бір ғана статус анықтайды. Бұл жалғыз статус басты немесе интегралды деп аталады. Ол басты немесе интегралды статус адамның қызметі (лауазымы) арқылы белгіленеді. Мысалы, директор, профессор сияқты әлеуметтік статус адамның сыртқы мінез-құлықы мен пішінінен (киімі, сөйлеу мәнері) және басқа әлеуметтік мамандық белгілер ең алдымен адамның алдына қойған өмірлік басты нысаналарынан, іс-әрекеттерінен, мақсаттарынан, т.б. байқалады.

көрсетеді. Біреуі – қоғамнан берілген (предписание), екіншісі адамның өз еңбегінің

нәтижесінде қол жеткізген (пробретенный) статус. Қоғамнан берілген статус – тұлғаның этникалық шығу тегімен, туған жерімен, отбасымен байланысты. Еңбегі арқылы қол жеткізген статус адамның қажырлы еңбек етуіне байланысты. Мысалы, жазушы, ғалым, директор. Статсутың табиғи деген түрі болады. Тұлғаның табиғи статусы адамның мәнді, тұрақты сипатты белгілеріне байланысты (ер адам, әйел, бала, жасөспірім, қарт). Көбінесе, қызметіне (лауазым) байланысты статус – тұлғаның базистік (яғни, негізгі) статусы болып есептеледі. Ол ересек адамның интегралдық статусының негізі болады. Бұл статусқа адамның әлеуметтік, экономикалық, өндірістік салаларда қызметі , орны (мысалы, дәрігер, инженер, мұғалім, банкир) жатады.

көрінісін айтады.

саналы іс-әрекет иесі және қоғам мүшесі ретінде жан-жақты сипаттайтын ұғым.

Aдамның әлеуметтік қасиеттерінің жиынтығы, қоғамның даму жемісі және белсенді қызмет ету мен қарым-қатынас орнату арқылы жеке адамды әлеуметтік қатынастар жүйесіне енгізудің жемісі.

общества-Алматы-2002.
2 Аженов М.С., Бейсенбаев. Социальная стратификация в Казахстане. Алматы-1998.
3 Вебер.М

Основные понятия стратификаций// Соц.Ис. Номер 5,1994.
4 Воронков В.М., Фомин Э.А. Типологические критерии бедности // Социо-лексический журнал номер-2, 1995.
5 Гидденс Э. Стратификация и классовая структура// Соц.Ис. Номер-9-11,1994.
6 Моска Г. Правящий класс// Соц.Ис. Номер-10,1994.
7 Сагадиев К.А., Бектұрғанова Б. Средний клас в Казахстане. Алматы-1999.
8 «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
9  Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7
10 kk.wikipedia.org
11 Yandex интернет-іздеу ресурсы