Б.Момыш?лыны? ?мірі.

мектеп-балабақша
Сабақтың тақырыбы: Б.Момышұлының өмірі.

Мұғалімі: Битингалиева Ляззат Есеновна
қазақ тілі

мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

қазақтың хас батыры Б. Момышұлының туғанына 105 жыл толуына орай

10 «Б» класында қазақ тілі пәнінен өткізілген сабақ

жауынгер Б.Момышұлының өмірі мен шығармашылығын сабақтастыра отырып қайталау. Жүйелеу. Дамытушылық: Оқушылардың

сөздік қорын байыту, білім, іскерлік дағдыларын дамыту. Тәрбиелік: Жауынгер жазушының шығармалары арқылы оқушыларды елін, жерін, халқын сүюге, патриоттық сезімге тәрбиелеу. Мақал – мәтел, нақыл сөздер негізінде оқушылардың рухани байлығын қалыптастыру.

диск.

не білеміз?
2.Есімше қалай жасалады?
3.Есімше түрлене ме? Септелуіне, тәуелденуіне мысал келтіріңдер.
4.Есімше

сөйлемде қандай мүше бола алады?
5.Көсемше дегеніміз не?
6.Көсемшенің жұрнақтарын ата.
7.Көсемше қалай түрленеді Мысал келтіріңдер.
8.Көсемшенің сөйлемдегі қызметі туралы не айтасыңдар?

Кіріспе сөз. Бүгінгі сабағымыздың лексикалық тақырыбы: Бауыржан Момышұлының өмірі.
Б.Момышұлы –

Ұлы Отан соғысына қатысқан халық батыры. Соғыста дивизия командирі болған. Сондай-ақ Б.Момышұлы – жазушы.
Бауыржан еңбектерін орыс-қазақ тілдерінде жазған. Қазақ тілінде «Төлеген Тоқтаров», «Ел басына күн туса» т.б. орыс тілінде «Біздің семья», «Москва үшін шайқас», «Офицер жазбалары», «Соғыс психологиясы» т.б. кітаптары бар.
Жазушы өзінің балалық шағы, туған үйі, туған жері туралы «Ұшқан ұя» кітабын жазған. Келіні Зейнеп Ахметова «Шуақты күндер» атты Б.Момышұлы туралы естелік жазған.
Сондай – ақ жазушы Әзілхан Нұршайықовта Б.Момышұлы туралы «Ақиқат пен аңыз» атты кітап жазған (кітап көрмесіндегі кітаптармен таныстыру).

Ұлы Отан соғысындағы ерлігі мәңгі жасап, ұрпаққа ұран, елге мұра

болып қала бермек».
(Н.Назарбаев)

берілген сөйлем ішінен есімше, көсемше, тұлғалы, етістіктерді тауып, астын сызғызып,

жүрнағын белгілету).

соғысы қай жылы басталып, қай жылы аяқталды? (1941-1945

ж)
2. Отанымызды жаудан қорғаған қандай батырларды білесіңдер? (М.Маметова, Ә.Молдағұлова, Б.Момышұлы, Қ.Қайсенов).
3. Биыл соғыстың аяқталғанына неше жыл толайын деп отыр? (70 жыл)
4. Б.Момышұлы биыл нешеге толады?
(105 ге)
5. Ауылдағы өздерің білетін соғыс ардагерлерін атаңдар.

“Момыш ағашының” бұтағымен таныстыру
1910-1982

Келіні Анар
Ұлы Бақытжан Келіні Зейнеп
Бауыржан

Бибіжамал
Әкесі Момыш Анасы Рәзия
Атасы Имаш Әжесі Қызтумас

отбасында – в простой семье.
Запастағы командир – командир в запасе.
Даңқты

– славный.
Басшылығымен – под руководством.
Жасақталған – вооруженный.
Құрамында – в составе.
Шеберлігімен – мастерством.
Шығармашылық жұмыспен – творческой работой.

ашып, оқу).
Мәтін «Бауыржанның өмірі».
Б.Момышұлы 1910 жылы Жамбыл

облысы, Жуалы ауданында қарапайым отбасында дүниеге келген. Әкесі – Момыш. Шешесі – Рәзия.
Отбасында 4 қыздан кейін Бауыржан дүниеге келіпті. Әкесінен аздап хат таныған Бауыржан көрші Евгеньевка ауылындағы орыс мектебінде бір жыл оқып, келесі жылы Жамбыл қаласына келіп, интернатта жатып, үш жыл оқып, бастауыш мектепті бітіреді.
1921 жылы Шымкенттегі жеті жылдық мектепке түсіп, 1928 жылы бітіреді. Ауылда біраз уақыт мұғалім болған.
Кезекті әскери қызметін өтеуге шақырылып, бір жарым жыл жүріп, запастағы командир атағын алады. 1941 жылы екінші дүниежүзілік соғыс басталысымен, Бауыржан даңқты генерал – майор И.В.Панфиловтың басшылығымен Алматы маңында жаңадан жасақталған 316-шы атқыштар дивизиясының құрамында майданға аттанады, полк командирі қызметін атқарады. Соғыс кезінде ерлігімен, шеберлігімен көзге түседі. 1956 жылы отставкаға шыққан Бауыржан шығармашылық жұмыспен айналысады. Ел тәуелсіздік алғанннан кейін Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті Н.Назарбаевтың Жарлығымен Бауыржанға «Халық қаһарманы» деген атақ берілді.
Кеңес Одағының батыры Б. Момышұлының туғанына 100 жыл толуына орай Мәскеудегі мектептердін бірі батыр есімімен аталатын болды.

қай жылы, қай жерде дүниеге келген?
2. Әке – шешесінің аттары.
3.

Жеті жылдық мектепке қай жылы түсіп, қай жылы бітірді?
4. Кімнің басшылығымен майданға аттанды?
5. Ол қай дивизияның құрамында болды?

етістіктерді тауып, дәптерге жазу. (келген, келіпті, таныған, оқып, келіп, түсіп,

бітіреді, болған, жасақталған, аттанады, т.б.).

сөздерін жазып, есімізде сақтап жүрейік. (Интерактивті тақтаға жазғызу).
а) Тәртіпті

бала – елдің ұлы.
ә) Тіл байлығы, тіл тазалығы – ұлт
қасиетінің нағыз басты белгісі.
б) Ақылдың артықтығы, кеңестің
көптігі жоқ.
в) Кітап - әлемнің азаматы.
г) Өтірік – барып тұрған зиянды у.

жылытады, жер кеуіп.
Үшіншісі көк теңізге бар дейді,
Төртіншісі ұсынады бар дәмді.

(Жылдың төрт мезгілі)
2. Он екі ағайын бірінен соң бірі жүреді,бірақ таппайтынын біледі.
(12 ай)
3. Жылына кім төрт рет ауыстырар киімін.
(Жер)

(кесте компьютерде берілген).

20. 3. 30. 5. 12.

20. 28 24. 40. 3. 18. 9. 10. 6. 7.
56. 42. 28. 14. 30. 7. 12. 56. 5. 36. 5. 14. 24. 40. 3. 18. 9. 10. 6. 7.

7 8. 3. 12. 20
3. 2. 10.

– 15. 2. 25. 35. 8. 25. 10. 28. 32.

3. 35. 21. 5. 8. 2. 6.

8. 5. 14. 20. 8.
2. 32. 20. 8. 42. 3. 24. 14. 56. 12. 24

15. 2. 21. 2. 12.

4. 6. 15. 30. 42,
4. 6. 5. 30. 21. 12. 4. 24. 4. 16. 32. 4. 24. 4. 6. 15. 30. 42.

15. 2. 21. 2. 12.

4. 6. 15. 30. 42,
4. 6. 5. 30. 21. 12. 4. 24. 4. 16. 32. 4. 24. 4. 6. 15. 30. 42.

үшін отқа түс –
күймейсің.
Б)

Тіл де түлеп, өзгеріп, өсіп
отырады.
В) Тексізден тезек артық,
Арсыздан айуан артық.

Жазушы

білесіңдер? (Оқушылар білетіндерін айтады).

ұлан болыңдар!
Өз Отаныңа лайықты азамат болып өсіңдер!

бағалау.