оқыт. Рамазанов А.К.
2018
Разделы презентаций
- Разное
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
Қ арағанды Мемлекеттік Медициналық Университеті Физиология кафедрасы
Содержание
- 1. Қ арағанды Мемлекеттік Медициналық Университеті Физиология кафедрасы
- 2. Дәрістің мақсаты:ағзаның өзгеріп отыратын мұқтаждықтарына жүрек қызметінің бейімделуін қамтамасыз ететін механизмдерін талқылау
- 3. Дәрістің жоспары:1. Жүрек ішілік (интракардиялық) механизмдер: жасуша
- 4. ЖҮРЕКТІҢ РЕТТЕЛУІЖүрек ішілік (интракардиялық)Реттелудің жасуша ішілік механизміЖүректен
- 5. Реттелудің жасуша ішілік механизмі Жүрекке шамадан тыс көп
- 6. Гетерометриялық реттелу «жүрек заңы» (Франк –
- 7. Гетерометриялық реттелу («жүрек заңы»)
- 8. «Жүрек заңының» механизмі Аталған заңның негізінде жататын
- 9. Жүректің жиырылу механизмі
- 10. Миокардтың жиырылуының миогендік реттелуі (гетерометриялық) Диастола кезінде миокардтың
- 11. ГОМЕОМЕТРИЯЛЫҚ РЕТТЕЛУ Гомеометриялық реттелу дегеніміз – миокард
- 12. Боудич баспалдағы (1871)
- 13. Анреп эффектісі Гомеометриялық реттелуге тест ретінде Анреп сынамасын
- 14. Анреп феноменінің механизмі Фибрилла аралық кеңістікте кальций
- 15. Жасуша аралық өзара әрекеттер -
- 16. Жүрек ішілік шеткері рефлекстер (Г.И.Косицкий)Постганглиялық талшықтар Холинергиялық
- 17. Жүректің экстракардиялық реттелуі
- 18. Қан айналымның реттелуіа, б - экстерорецептордан ОЖЖ-не
- 19. Жүректің экстракардиялық реттелуЖүректің экстракардиялық реттелу вегетативтік жүйке жүйесінің симпатикалық және парасимпатикалық жүйкелер арқылы атқарылады.
- 20. Жүрек жүйкелері орталықтарының тонусы Парасимпатикалық және симпатикалық жүйке
- 21. Симпатикалық жүйке жүйесі Симпатикалық орталықтар жұлынның
- 22. Симпатикалық жүйкелердің әсер ету механизмі Медиатор норадреналин
- 23. Парасимпатикалық жүйке жүйесі Парасимпатикалық реттелу кезеген жүйке
- 24. Парасимпатикалық жүйкелердің әсер ету механизмі n.vagus теріс
- 25. Парасимпатикалық (ағайынды Вебер) және симпатикалық (ағайынды Цион
- 26. Парасимпатикалық әсер (ағайынды Вебер)1) Теріс хронотропты әсер
- 27. Симпатикалық жүйкелердің әсері (ағайынды Цион мен И.П.Павлов)
- 28. Жүрек қызметіне эфференттік жүйкелердің әсерлеріОң жақ кезбе
- 29. Отто-Леви тәжірибесі (1921 ж)
- 30. Жүрек қызметінің гуморальды реттелуЖүйкелік әсер ететін заттар
- 31. Жүрек қызметіне кейбір гуморальды заттардың әсеріСа 2+К+Адр Ах
- 32. Жергілікті әсер ететін заттар: медиаторлар: ацетилхолин – жүрек
- 33. Рефлекстік әсерлер Қан қысымы өзгергенде қолқа доғасының және
- 34. Рефлексогендік аймақтар Жүректі жүйкелендіретін ядролардың орталығы үнемі шамалы
- 35. Кіші қан айналым шеңбері тамырларынан рефлекстік әсерлерПарин
- 36. Оң жақ жүрекшеден рефлекстік әсерлерБейнбридж эффектісі
- 37. Перикардтың рефлекстік әсерлері Черниговскийдің рефлексі
- 38. Ішкі ағзалардың интерорецепторларынан рефлекстер Гольц рефлексі
- 39. Ішкі ағзалардың интерорецепторларынан рефлекстер және олардың графикалық
- 40. Экстерорецептивті рефлекстер Ауырсыну рецепторлары мен терморецепторларды тітіркендіргенде,
- 41. Ми қыртысының жүректің қызметіне әсері Ми
- 42. Назарларыңызға рахмет!
- 43. Скачать презентанцию
Дәрістің мақсаты:ағзаның өзгеріп отыратын мұқтаждықтарына жүрек қызметінің бейімделуін қамтамасыз ететін механизмдерін талқылау
Слайды и текст этой презентации
Слайд 1Қарағанды Мемлекеттік Медициналық Университеті
Физиология кафедрасы
«Стоматология» мамандығы
«Қан айналымының нейро-гуморалді реттелуі»
Дәріскер: аға
оқыт. Рамазанов А.К.
2018
Слайд 2
Дәрістің мақсаты:
ағзаның өзгеріп отыратын мұқтаждықтарына жүрек қызметінің бейімделуін қамтамасыз ететін
механизмдерін талқылау
Слайд 3Дәрістің жоспары:
1. Жүрек ішілік (интракардиялық) механизмдер:
жасуша ішілік:
- гетерометриялық реттелу (“жүрек заңы”);
-
гомеометриялық реттелу;а) Анреп феномені;
б) ырғақтық-инотроптық тәуелділік (Боудич құбылысы).
Жасуша аралық өзара әрекеттің реттелуі.
Жүрек ішілік шеткері рефлекстер.
2. Жүректен тыс (экстракардиялық) механизмдер:
Жүрек қызметінің жүйкелік-рефлекстік реттелуі;
Жүрек қызметінің гуморальдық реттелуі.
Слайд 4ЖҮРЕКТІҢ РЕТТЕЛУІ
Жүрек ішілік (интракардиялық)
Реттелудің жасуша ішілік механизмі
Жүректен тыс (экстракардиялық)
Шеткері рефлекстер
Жасуша
аралық өзара әрекеттердің реттелуі
Жүрек қызметінің реттелуінің жүйкелік механизмі
Жүрек қызметінің реттелуінің
гуморальдық механизмі
Слайд 5Реттелудің жасуша ішілік механизмі
Жүрекке шамадан тыс көп жүктеме әсер еткенде
(мысалы, үнемі бұлшықет жұмысы кезінде) кардиомиоциттерде жиырылғыш ақуыздардың биосинтезі күшейе
түседі.Сонда миокардтың жұмысшы (физиологиялық) гипертрофиясы туындайды (мысалы спортсмендерде, шахтерлерде).
Слайд 6Гетерометриялық реттелу «жүрек заңы»
(Франк – Старлинг заңы)
Жүрекке неғұрлым көп
қан ағып келсе, соғұрлым жүректің жиырылғыш қызметі күшейеді. Осы механизм
«жүрек заңы» (Франк – Старлинг заңы) деп аталады.
Слайд 7
Гетерометриялық реттелу
(«жүрек заңы»)
Жүректің жиырылу күші оның диастола кезіндегі
қанмен толу дәрежесіне (созылу дәрежесіне), яғни оның бұлшықет талшықтарының алғашқы
ұзындығына пропорционалды болады.
Слайд 8«Жүрек заңының» механизмі
Аталған заңның негізінде жататын механизм миокардиоциттердің саркомерлерінің
ұзындығының өзгеруімен байланысты.
Әрбір миофибрилланың ішінде актин жіпшелері миозин жіпшелерінің
арасындағы саңылаудан сыртқа шығарылады, яғни резервтік көпірлер (жиырылу кезінде актин мен миозин жіпшелерін байланыстыратын көпірлер) саны да артады. Саркомердің ұзындығы 1.9-2.2 мкм болса, максимальды күш дамиды.
Кейбір авторлар аталған механизмді фибрилла аралық кеңістікте бос кальцийдің концентрациясының артуымен түсіндіреді.
Франк-Старлинг заңы жүрекшелер систоласы барысында іске қосылады.
Слайд 10Миокардтың жиырылуының миогендік реттелуі (гетерометриялық)
Диастола кезінде миокардтың әрбір жасушасы неғұрлым
көп созылса, ол систола кезінде соғұрлым көп қысқара алады.
Осыған
сәйкес жүрек өзіне венадан қанша мөлшер қан келсе, артериялық жүйеге сонша мөлшер қан айдайды. Миокард жиырылуының миогендік реттелуінің осындай түрі гетерометриялық (яғни миокард талшықтарының бастапқы ұзындығына тәуелді) реттелу деген атауға ие болды.
Слайд 11ГОМЕОМЕТРИЯЛЫҚ РЕТТЕЛУ
Гомеометриялық реттелу дегеніміз – миокард талшықтарының бастапқы ұзындығы
өзгермегенде жүрек жиырылу күшінің өзгерісі. Бұл бірінші мезетте жиілікке тәуелді
жүрек жиыру күшінің ырғаққа тәуелді өзгерістері: егер миокардтың жиырылу жиілігі бірте-бірте жоғарыласа, онда әрбір келесі жиырылу күші артады (Боудич баспалдағы).
Слайд 13Анреп эффектісі
Гомеометриялық реттелуге тест ретінде Анреп сынамасын қолданады – сол
жақ қарыншадан қолқаға қанды айдау кедергісінің күрт жоғарылауы миокард жиырылу
күшінің жоғарылауына әкеледі.
Слайд 14Анреп феноменінің механизмі
Фибрилла аралық кеңістікте кальций концентрациясының өсуімен түсіндіріледі.
Қолқада қысым жоғарылағанда жүрек жұмысының күшеюі миокард талшықтарының икемділігінің артуына
әкеледі, сондықтан бірдей соңғы диастолалық қысым кезінде миокард талшықтарының ұзындығы артады.Анреп феноменінде қолқада қысым жоғарылағанда туындайтын тәждік қан ағысының өзгерістері қатысады.
Тәждік қан ағысы ұлғайып, ол қарыншалардың жиырылуының күшеюіне әкеледі.
Слайд 15Жасуша аралық өзара әрекеттер
- нексустармен байланысты.
Оларға кардиомиоциттердің миокардтың дәнекер ұлпалы жасушалармен өзара әрекеттерін жатқызады.
Олар
миокардтың жиырылғыш жасушаларына қажетті күрделі жоғары молекулалық өнімдерді әкеледі. Жасуша аралық өзара әрекеттердің аталған типі креаторлық байланыс деген атауға ие болды (Г.И. Косицкий).
Слайд 16Жүрек ішілік шеткері рефлекстер (Г.И.Косицкий)
Постганглиялық талшықтар
Холинергиялық нейрон
Афференттік нейрондар
Миокардиялық жасуша
Миокардты созу рецепторлары
Тежеуші жасуша (Реншоу типтес)
Адренергияоық нейрон
n. simpathicus
Слайд 18Қан айналымның реттелуі
а, б - экстерорецептордан ОЖЖ-не баратын импульстар
в, г
- ұйқы артериясы мен қолқаның интерорецепторынан ОЖЖ-не баратын импульстар
Слайд 19Жүректің экстракардиялық реттелу
Жүректің экстракардиялық реттелу вегетативтік жүйке жүйесінің симпатикалық және
парасимпатикалық жүйкелер арқылы атқарылады.
Слайд 20Жүрек жүйкелері орталықтарының тонусы
Парасимпатикалық және симпатикалық жүйке ядроларымен сипатталатын жүрек
әрекетінің орталықтары үнемі тонус жағдайында болады. Ол ағзаның тіршілік жағдайына
байланысты күшейіп немесе әлсіреп отырады.
Слайд 21Симпатикалық жүйке жүйесі
Симпатикалық орталықтар жұлынның
I-V кеуде
сегменттерінің бүйір мүйізіндерінде орналасқан.
Олардан шығатын жүйкелер қарыншалар мен жүрекшелердің
миокардтын, жүректің өткізгіш жүйесін жүйкелендіреді.
Слайд 22Симпатикалық жүйкелердің әсер ету механизмі
Медиатор норадреналин синоатриалды түйіннің бетта
-1-адренорецепторларымен әрекеттеседі.
Нәтижесінде Са2+ каналдары ашылады - Na+ және Са2+
үшін өткізгіштігі жоғарлайды. Баяу спонтанды диастолалық деполяризациясының жылдамдығы жоғарылайды.
Әрекет потенциалының әсер ету уақыты қысқарады, сондықтан жүректің жиырылу жиілігі жоғарылайды – бұл оң хронотропты эффект.
Слайд 23Парасимпатикалық жүйке жүйесі
Парасимпатикалық реттелу кезеген жүйке арқылы іске асады.
Оның ядросы сопақша мида орналасады және жүректің жүйке орталығы деп
аталады.
Слайд 24Парасимпатикалық жүйкелердің
әсер ету механизмі
n.vagus теріс әсері: оның медиаторы ацетилхолин
М-холинорецепторларымен әрекеттеседі.
Нәтижесінде калий каналдары ашылады ( К+ үшін
өткізгіштігі жоғарлайды), баяу диастолалық спонтандық деполяризациясының жылдамдығы төмендейді, минуттық жиырылу саны төмендейді.
Слайд 25Парасимпатикалық (ағайынды Вебер) және симпатикалық (ағайынды Цион мен И.П.Павлов) жүйкелердің
әсері
Кезеген және симпатикалық жүйкелер антагонисттер болып келеді және жүрек
қызметіне 4 әсерлер етеді: 1) хронотропты (жиілік)
2) батмотропты (қозғыштық)
3) дромотропты (өткізгіштік)
4) инотропты (күш)
Слайд 26Парасимпатикалық әсер (ағайынды Вебер)
1) Теріс хронотропты әсер (жиілік
)
2) Теріс батмотропты әсер (қозғыштық )
3) Теріс дромотропты
әсер (өткізгіштік )4) Теріс инотропты әсер (күш )
Слайд 27Симпатикалық жүйкелердің әсері (ағайынды Цион мен И.П.Павлов)
1) Оң хронотропты
әсер (жиілік )
2) Оң батмотропты әсер (қозғыштық
)3) Оң дромотропты әсер (өткізгіштік )
4) Оң инотропты әсер (күш )
Слайд 28Жүрек қызметіне эфференттік жүйкелердің әсерлері
Оң жақ кезбе жүйкенің тітіркендіру
Сол
жақ кезбе жүйкенің тітіркендіру
Жүректің вагустық тоқтауы
Күшейтетін жүйкенің тітіркендіру
Жылдамдайтын жүйкенің
тітіркендіру
Слайд 30Жүрек қызметінің гуморальды реттелу
Жүйкелік әсер ететін заттар
Гормондар:
АДРЕНАЛИН –
экстремалды жағдайлардың гормоны - жүректің жиырылу күшін және жиілігін кенет
жоғарылатады. ТИРОКСИН – жүрек қызметін үнемі ынталандырады. Басқа гормондарға жүректің сезімталдығын жоғарылатады (адреналинге). МИНЕРАЛОКАРТИКОИДТЕР (альдостерон) - организмнен К+ шығаруын жоғарылатады, Са2+ басым болады - нәтижесінде жүректің жиырылу күшейеді.ЖЫНЫС ГОРМОНДАРЫ - жүрек қызметін ынталандырады. ЖҮРЕКШЕЛІК ГОРМОНДАР – жүрекшенің миокардиоциттер гормон тәрізді заттарды түзеді. Олар реттеуші пептидтер: кардиодиллатин, натрийуретикалық гормондар (альфа, бетта, гамма).
Электролиттер: К+, Са2+ (әсіресе олардың ара қатынасы). Егер К+ > Ca2+ жүрек тежеледі (К+ әсерінен - гиперполяризация). Егер Са2+ > К+ жүректің жиырылу күшейеді.
Са2+ артығыунда - жүректің тоқталуы систола кезінде.
Слайд 32Жергілікті әсер ететін заттар:
медиаторлар: ацетилхолин – жүрек қызметін баяулатады; норадреналин
ынталандырады;
ұлпалық гормондар (кининдер): брадикинин - тежейді; простагландин E(1), F(1) -
ынталандырады, простагландин F(2альфа) – тежейді жүрек қызметін;
метаболиттер – аз мөлшерде - ынталандырады, көп мөлшерде - тежейді.
Слайд 33Рефлекстік әсерлер
Қан қысымы өзгергенде қолқа доғасының және каротидті синустың барорецепторларынан
келетін серпіністер жүрек қызметіне рефлекстік әсер етеді.
Слайд 34Рефлексогендік аймақтар
Жүректі жүйкелендіретін ядролардың орталығы үнемі шамалы қозу жағдайында болады,
соның есебінен жүрекке жүйке серпіністері келеді.
Симпатикалық және парасимпатикалық бөлімдердің
тонусы бірдей емес. Ересектерде кезбе жүйкесінің тонусы басым болады. Ол қантамырлар жүйесіндегі рецепторлардан ОЖЖ-не келетін серпіністер есебінен ұсталып тұрады. Осы рецепторлар жүйке жиынтықтар – рефлексогендік аймақтар түрінде орналасқан:
1) каротидті синус аймағында;
2) қолқа доғасында;
3) тәждік тамырлар аймағында.
Слайд 35Кіші қан айналым шеңбері тамырларынан рефлекстік әсерлер
Парин рефлексі:
кіші қан
айналым шеңберінің тамырларында қан қысымы жоғарылағанда жүрек қызметі тежеледі.
Слайд 36Оң жақ жүрекшеден
рефлекстік әсерлер
Бейнбридж эффектісі :
оң жақ жүрекшенің
созылуы кезінде импульстер n.vagus ядроларына келеді, сөйтіп олардың белсенділігі тежеледі,
нәтижесінде жүректің жиырылу жиілігі жоғарылайды.
Слайд 37
Перикардтың рефлекстік әсерлері
Черниговскийдің рефлексі
перикард созылғанда немесе оның
хеморецепторлары қозғанда жүректің қызметі тежеледі.
Слайд 38Ішкі ағзалардың интерорецепторларынан рефлекстер
Гольц рефлексі – асқазан-ішек жолдарын
тітіркендіргенде жүректің қызметі тежеледі (висцеро-висцералдық рефлекс).
Висцеро-кардиялық рецептор: құрсақ қуысының
механорецепторларын механикалық тітіркендіру (құрсақ қуысын қатты ұру) көптеген жануарлар мен адамда жүрек қызметінің күрт сиреуін тудырады. 
Слайд 39Ішкі ағзалардың интерорецепторларынан рефлекстер және олардың графикалық көрінісі
А – Гольц
рефлексі (эпигастралдық аймақты ұрғанда – жүректің рефлекстік тоқтауы)
Б – Данини-Ашнер
рефлекс (көз алмасына басқанда – жүрек жиырылудың рефлекстік баяулауы)А
Б
Слайд 40Экстерорецептивті рефлекстер
Ауырсыну рецепторлары мен терморецепторларды тітіркендіргенде, шырышты қабықшаларды күрт
иістермен тітіркендіргенде - симпатикалық жүйке жүйесі белсенеді, тахикардия байқалады.
Слайд 41Ми қыртысының жүректің қызметіне әсері
Ми қыртысы жүрек қызметін
кезбе және симпатикалық жүйкелер арқылы реттей алады.
Адамдарда және жануарларда
жүрекке әсер ететін шартты рефлекстерді қалыптастыруға болады. 
