Слайд 5Төменде аса қауіпті және тұтынуға тыйым салынған жасанды қоспалардың тізімі
келтірілген. Көптеген жасанды қоспалар ауруыңызға ауру қосуы да мүмкін, сондықтан
осы тізімді естен шығармай, дүкеннен тіскебасар сатып алғанда мұқият болғаныңыз жөн.
Күдікті: Е 104, Е 122, Е 141, Е 150, Е 171, Е 173, Е 241, Е 477
Қауіпті: Е 102, Е 110, Е 120, Е 124, Е 127, Е 129, Е 155, Е 180, Е 201, Е 220, Е 222, Е 223, Е 224, Е 228, Е 233, Е 242, Е 270, Е 400, Е 401, Е 402, Е 403, Е 404, Е 405, Е 501, Е 502, Е 503, Е 620, Е 636, Е 637.
Өте қауіпті: Е 123 (Тыйым салынған), Е 510, Е 513, Е 527.
Тыйым салынған: Е 103, Е 105, Е 111, Е 121, Е 123 (Өте қауіпті), Е 125, Е 126, Е 130, Е 152, Е 216 (Қатерлі ісік ауруына шалдықтыруы мүмкін), Е 952.
Теріге зиян: Е 151, Е 160, Е 231, Е 232, Е 239, Е 951, Е 1105.
Бөртпе пайда болуы мүмкін: Е 310, Е 311, Е 312, Е 907.
Ішек ауруына әкелуі мүмкін: Е 154 (Қан қысымына әсер етеді), Е 343, Е 626, Е 627, Е 628, Е 629, Е 630, Е 631, Е 632, Е 633, Е 634, Е 635.
Қан қысымына әсер етеді: Е 154 (Ішек ауруына әкелуі мүмкін), Е 250, Е 251.
Холестерин деңгейін көтереді: Е 320, Е 321. Қатерлі ісікке әкелуі мүмкін: Е 338, Е 339, Е 340, Е 341, Е 450, Е 451, Е 452, Е 453, Е 454, Е 461, Е 462, Е 463, Е 465, Е 466.
Рак ауруына шалдықтыруы мүмкін: Е 131, Е 142, Е 153, Е 210, Е 211, Е 212, Е 213, Е 214, Е 215, Е 219, Е 230, Е 216 (Тыйым салынған), Е 240, Е 249, Е 252, Е 280, Е 281, Е 282, Е 283, Е 330, Е 954. Холестерин деңгейін көтереді: Е 338, Е 339, Е 340, Е 341, Е 450, Е 451, Е 452, Е 453, Е 454, Е 461, Е 462, Е 463, Е 465, Е 466.
Слайд 7Тамақ өнеркәсібінде азықтың түсін шикізат компонеттінің дайын өніммен әрекеттескенде түсі
өзгереді. Олардың ішінде ағартушы заттар – қоспалар, табиғи пенгменттердің жоюын
болдыртпайтын және басқа пингменттер мен бояғыштардың байланысын жоюы тағам алуда болмағаны жөн. Кейде олар консервілеу қабілетіне ие.
Күкірт диоксиді - SO2(Е220), H2SO3ерітінділері және тұздары - NaHSO3, Ca(HSO3)2, Na2SO3 (Е221, Е222, Е223) басқаларда ағарту және консервілеу қабілетіне ие, балғын көкөністер, жемістер, картоптарда ферменттік және меланоидиндердіңң түзілуі тежеу байқалады. В1 витаминді жояды, ақуыз молекуласының құрлысына әсер етеді, ақуыз құрамындағы дисульфит қосылыстарды жояды ол болса үлкен салдарға әкеледі. Сондықтан оны В1 витаминге бай азықтарды күкірт диоксидімен өндемеуге тырысады.
Натрий нитраты (Е251) және калий және натрий нитриты (Е249 және Е250) ет және ет өнімдеріне қызыл түс беруге және сақтауға қолданылады. Миоглобулин (қызыл ет бояғышы) нитраттармен әрекеттескенде қызыл нитрозомиоглобин түзеді, етке тұздалған қызыл түс береді, қайнату кезінде аз ғана өзгереді. Ұқсас әрекетті нитраттар да береді, нитроредуктаза фермент көмегімен микроорганизмдер бөліп, нитнитқа айналдырады. Қоректік орта жасау үшін қорекке сахароза қосады. Бірақ нитрозомиоглобин нитрозомиохромогенге айналуы мүмкін ол өнімге жасыл немесе қоңыр түс береді. Нитрат пен нитрит ас тұзымен консервілеу қабілетіне ие. Аскорбин қышқылын (Е300) қолдану арқылы қызыл түстің пайда болуын тездетеміз, ол нитрат пен нитриттің аз қолдануына мүмкіндік береді. Нитраттар мен нитриттар дәрігерлердің наразылығын тудырады, сондықтан оны қолдану қадағалану керек.
Калий бромады – КвrO3 (Е924а) бұрын ұнды ағарту үшін қолданылған, оны қолдану кезінде В1 витамині, никотинамид (РР витамині) және метионинді жоюына әкеледі. Олардың орнына басқа қанағаттандырмайтын қосылыстар түзіледі, сондықтан оны көп елдерде қолдануға рұқсат берілмеген.