Слайд 1Астана қаласының Медициналық колледжі
Тақырыбы: Саңырауқұлақпен улану
Орындаған: Таңатарова А.А
Қабылдаған: Саржанова А.Н
Слайд 2 Саңырауқұлақпен улану – тағам ретінде улы, жеуге болмайтын саңырауқұлақтарды
қабылдау әсерінен пайда болатын жағдай. Барлық уланулардың ішінен 4 %
жағдайда кездеседі.
Слайд 3С Е Б Е П Т Е Р І:
улы және
жеуге арналған саңырақұлақты айыра білмеу
жеуге арналған саңырауқұлақтардан тамақ жасауда,
үй жағдайында консервілер дайындау кезінде қателіктер жіберу.
Слайд 4Мезгілділігі:
Ерте көктемде (мамыр - сәуір);
Жаз мезгілінің соңы мен күз мезгілінің
басталу кезі.
Слайд 6Саңырауқұлақ құрамындағы удың типтері
Саңырауқұлақтармен улану кезінде симптомдардың
пайда болуы – саңырауқұлақ құрамындағы у типіне байланысты:
Гепатотоксикалық улар (бауырды
зақымдайтын) – мухомор және бозғылт поганканың фаллотоксиндері.Бұл улану өте қауіпті, себебі бауырдың қызметінің толық тоқтауынан адам өліп кетуі мүмкін.
Слайд 7Нефротоксикалық улар (бүйректі зақымдайтын) – Бұл уларға: орелламин, гризмалин, кортинамин
жатады. Бұлар мына саңырауқұлақтың құрамында болады: паутинка және волокон.
Кардиотоксикалық улар
(жүректік) – қызыл және пантерлі мухомор саңырауқұлақтарының мускорин уы жатады.
Нейротоксикалық улар (бас миына әсер ететін) – галлюциногенді саңырауқұлақтар құрамында болатын иботенді қышқыл, микоатропин, мусцимол улары жатады.
Слайд 8Асқазан – ішек жолдарына әсер ететін улар – ложноопенка және
шампиньоне саңырауқұлақ құрамындағы улпр жатады.
Аллергия туғызатын улы саңырауқұлақтар.
Слайд 9Саңырауқұлақ түрлері:
Қосымша өңдеуді қажет етпейтін жеуге болатын саңырақұлақтар : ақ
саңырауқұлақтар, маслята, маховик, шампиньон.
Тағамға қолданар алдында буға пісіріп алып, өңдеуді
қажет ететін шартты түрде жеуге болатын саңырауқұлақтар: свинушка, волнушка, чернушка.
Жағымсыз иісі және дәмі бар жеуге болмайтын улы саңырауқұлақтар.
Слайд 10Саңырауқұлақпен уланудың 4 түрі:
1. Бозғылт поганка саңырауқұлағымен улану.
Бұл
ең улы саңырауқұлақ, улану кезінде 35 – 95 % жағдайда
өлімге алып келуі мүмкін.Улану белгілері саңырауқұлақты қабылдағаннан кейін 8 – 18 сағаттан кейін пайда бола бастайды;
2. Мухомор саңырауқұлағымен улану – Улану белгілері саңырауқұлақты қабылдағаннан кейін 2 – 6 сағаттан соң пайда болады, ал өлім 2 – 3% жағдайда 6 – 12 сағаттан соң саңырауқұлақты көп жегенде пайда болады;
Слайд 113. Сызықшалы саңырауқұлаұпен улану – ерте көктемде қар кетісімен пайда
болатын саңырауқұлақ. Саңырауқұлақ құрамындағы у деңгейі ауа – райына, жинау
кезіне байланысты болады. Уланудың алғашқы белгілері саңырауқұлақты қабылдағаннан кейін 6 – 10 сағаттан соң пайда болады. Өлім 3 – 4 – ші күні жүрек – қан тамыр жеткіліксіздігінен дамиды. Өлім 30 % жағдайда кездеседі.
4. Волнушка, свинушка, чернушка саңырауқұлақ тарымен улану – улану белгілері саңырауқұлақты қабылдағаннан кейін 1 – 6 сағаттан соң пайда болады.
Слайд 13КЛИНИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕРІ:
Жүрек айну, қан аралас құсу
Диарея(саңырауқұлақты қабылдағаннан кейін 6 –
12 сағаттан соң)
Іш аймағындағы сипаты кескендей ауырсыну
Бас айналу
Құрысулар
Координацияның бұзылуы
Тершеңдік
Гепатомегалия
Гипогликемия
Дегидратация
Олигоанурия, анурия
Брадикардия
Шырышты
қабаттардың сарғаюы
Пульстің жиіленуі
Слайд 15Жедел көмек
Мақсаты:
Токсиндердің әрі қарай организмге түсуін тоқтату және
жою.
Слайд 161. Асқазанды, ішекті жуу: науқасқа 4 – 5 стакан қайнаған
суды аз – аздан ішкізеді немесе ашық қызыл түсті етіп
клий перманганат беріп, құсуды шақырады(ауыз қуысына, яғни тіл түбіріне саусақ салып).Жуып болғаннан кейін 1 -2 таблетка дене салмағына белсендірілген көмір беру.
2. Сорбентті ішу: 0,5 – 1 г дене салмағына.
3.Қан айналым бұзылысын төмендету үшін: науқастың аяғына, іш аймағына жылы қою.
4.0,9 % Изотоникалық натрий хлорид ерітіндісін 1000 – 1500 мл тәулігіне, полиглюкин 400 мл тамшылатып көк тамырға енгізу.
5. Ыстық шай беру.
Слайд 17АЛДЫН – АЛУ:
Саңырауқұлақтарды теру кезінде мына жайттарға көңіл аудару керек:
-өндіріс кәсіпорындары жанына автомобиль жодарына тақау жерлерден сынап, сырыш, кадмий
және тағы басқа ауыр қосындыларды бойына көп жинайды, бұл адам өміріне өте қауіпті болып келеді.
- Тек орманнан жеуге болатын саңырақұлақты ажырата алғанда жинау.
- Еш уақытта тамаққа өсіп кеткен, шіріген саңырақұлақты пайдаланбау.
- Саңырауқұлақтың түбінің қалыңдауына көп көңіл бөлу.