М.Оспанов атындағы Батыс ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ С

Жалпы медицина
Дисциплина: Патологилық анатомия
Кафедра: Патологиялық анатомия және сот медицина
Тақырыбы: Инфекцилық

үрдістердің жалпы морфологиясы. Инфекциялық аурулардың дамуындағы биологиялық және әлеуметтік факторлар. Инфекциялық аурулардың жіктелу принциптері. Патоморфозы. Оба, туляремия, бруцеллез, сібір жарасы.
 
Орындаған: Уразова Г.
Группа: 216 А


Ақтөбе - 2016

Инфекциялық үрдістердің жалпы морфологиясы
б) Жіктелу принциптері

в)Бактериялар қоздыратын аурулар
г) Оба,туляремия,бруцеллез,сібір жарасы ауруларына сипаттама
III. Қорытынды бөлім

– 1)тірі организмдерге ауру тудырушы микроорганизмдердің (бактерия, риккетсия, вирус, саңырауқұлақ)

енуінен пайда болатын кесел;
2) осы аурулардың белгісі мен даму барысын зерттеп, оның дәл диагнозын қойып, емдейтін клиникалық медицинаның арнайы бір саласы.
Жұқпалы аурулар туралы деректер ертеден белгілі болған. Ежелгі грек ғалымы Гиппократ, ортағасырлық ғалым Әбу Әли ибн Сина өз еңбектерінде кейбір аурулардың науқас адамнан, жануарлардан жұғып, тез таралатыны, оған көзге көрінбейтін “миазмалар” себепкер болатыны туралы айтқан. 15 ғасырда жазылған Ө. Тілеуқабылұлының “Шипагерлік баян” атты еңбегінің қолжазбасында дерттің пайда болуын адам денесіне құрттардың (көзге көрінетін және көрінбейтін) енуімен түсіндірген. 19 ғасырда бактериология, микробиология және иммунология ғылымдарының дамуы Жұқпалы ауруларды толық зерттеуге мүмкіндік берді. Әсіресе, француз ғалымы Л.Пастер, неміс микробиологы Р.Кох (1843 – 1910), орыс ғалымдары И.И. Мечников (1845 – 1916), Н.Ф. Гамалея (1859 – 1949), т.б. еңбектерінің маңызы зор болды.

ажыратады:

\безгек,бөртпе сүзек\
Тыныс алу жолдарының шырышты қабықтары арқылы\тұмау,қызылша,скарлатина\
Ас қорыту жолдарының шырышты

жолдары арқылы\іш сүзегі,сатқақ,тырысқақ\
Несеп-жыныс жолдарының кілегейлі қабықтары арқылы \соз,мерез,ЖИТС\
Қан және лимфалық тамырлардың қабырғалары арқылы \вирустық гепатит\

инфекциялар болып жіктеледі. .

созылады.Бұл сатыда организмнің ішкі ортасына микробтардың бейімделуі,белгілі ағзалар мен тіндерге

жинақталып,өсіп өнуі болады,организмнің қорғаныштық күштері жұмылдырылады.
күмәнді (продромалдық) : аурудың жалпылама бейспецификалық\әлсіздік,дене қызымы көтерілуі,бас ауруы,ұйқы бұзылуы,бұлшықеттердің сырқырауы\ белгілері пайда болады,бірақ дамыған ауруға тән белгілер әлі байқалмайды.Микробтардың өсіп өнуі,олардың жасушаларды бүліндіретін ықпалдарымен қабаттасады.Организмнің бейспецификалық тетіктері іске қосылады.Эндогендік пирогендердің әсерлерінен қызба дамиды,қабынудың жіті фазасының нәруыздары түзіледі.
ауру дамуы сатысында аурудың барлық белгілері байқалады.Ағзалар мен тіндердің бүліністері болады.
айығу (реконвалесцениттік): ауру науқастың сауығуымен,дерттің созылмалы түрге ауысуымен немесе адамның өлімімен аяқталады.

көтеріледі,
басы ауырады,
ұйқысы қашады.
бауыр мен талақтың ісінуі мүмкін.

Осындай ерекше белгілеріне қарай іш сүзегін тырысқақтан, безгекті бөрте сүзектен, т.с.с. ажыратуға болады.

жүйелерінің қызметтерінің бұзылыстары байқалады.
Қызба жұқпалардың әсерінен фагоциттерде өндірілетін эндогендік пирогендердің

ықпалынан, қабыну тін бүліністеріне жауап ретінде дамиды. Гипоксия тіндерде биологиялық тотығудың бұзылыстарынан және өкпе гиповентиляциясынан дамиды. Жұқпалы үрдістердің бастапқы кезеңдерінде зат алмасуларында ыдырау үрдістері басым болса, соңғы сауығу кезеңдерінде түзілу үрдістері басым болады.

спирохетемия, вирусемия, паразитемия дейді. Микроб кіру аймағында қалып қойып, аурудың

барлық симпмптомдарын бақтериялылық ақуызды токсиндердің әсер етуімен байланысты инфекциялар-токсинемиялық инфекциялар деп аталады. Микробтар қанда және лимфада тұрақты мекендеп, көбейсе сепсис деп аталады. Сепсис мағынасы іріңдеу дегенді білдіреді. Микроб бір түрүмен қоздырылса - моноинфекция, ал бірнеше микробтар қоздыруға қатысса микстинфекция деп аталады.

риккетсиемия, спирох етемия, вирусемия,паразитемия дейді. Микроб кіру аймағында қалып қойып,

аурудың барлық симпмптомдарын бақтериялылық ақуызды токсиндердің әсер етуімен байланысты инфекциялар-токсинемиялық инфекциялар деп аталады.Микробтар қанда және лимфада тұрақты мекендеп,көбейсе сепсис деп аталады.Сепсис мағынасы іріңдеу дегенді білдіреді. Микроб бір түрүмен қоздырылса-моноинфекция, ал бірнеше микробтар қоздыруға қатысса микстинфекция деп аталады.

кейін сол микробтың қайтадан жұғуы.
Егер жұқпалы үрдіс кезінде, оған тән

клиникалық симптомдары толық және айқын дамыса, инфекцияның монифистік түрі, ал клиникалық белгілері-инапорантты түрі деп аталады. Микроб пен микроорганизмнің өзара әсерлесуінің ұзақтығына қарай екі типке ажыратылады.
Бірінші тип-микробтың макроорганизмде қысқа уақыт болуымен сипатталады.Бүл типке жатады: мерзімі 3 айға дейінгі жіті өнімді инфекция,ал кейбір жағдайда мерзімі 3айдан 6 айға дейін. Инапарантты,сублиникалық инфекция клиникалық симптомдардың болмауымен және макроорганизмде тиісті иммунологиялық,функционалдық,құрылымдық өзгерістердің дамуымен сипатталады.Инфекцияның инаппарантты түрлеріне диагноз қою тек қана жұқпалы аурулар ошағында,арнайы зерттеу әдістерінің дамуымен сипатталады.

сипатталатын жоғарғы деңгейде өлім туғызатын жұқпалы ауру.Қоздырғыш тері және шырышты

қабаттар арқылы өтіп,лимфалық тамырлар бойынша таралады.Лимфа түйіндерін,өкпе,басқа да мүшелерді зақымдауымен,жалпы токсикациямен сипатталады.Оба кезінде барлық ағзалар,сүйек миы,ішкі секреция бездері,бауыр,бүйрек,жүрек-тамыр жүйесі зақымдалады.

Оба

Оба

жұғады, соңғыларынан адамға өтеді.

байланысты оба

болғандықтан,қабынған жерлер қан құйылу ошағына ұксас болады.Егер ауру бірінші күндері

өлмесе,кейін лимфа түйіндері іріңдеп,сыртқа ірің шығып тұрады (жыланкөз)

созылмалы түрлерінде өтетін инфекциялық - аллергиялық ауру. Оның қоздырғыштары:

сүт өнімдерін,етін пайдаланғанда жұғады.Мал шаруашылығымен айналысатын кісілерге,мал мамандарына бруцеллез жарақаттанған

тері және шырышты қабықтар арқылы да өтуі ықтимал.

20-65% бруцеллез инфекциясы табылды.

жұқпалы ауру.Қоздырғыш токсиндері қанға еніп,ол эндотоксин бөледі.Бактеремия-бауырға,көк бауырға,өкпеге,басқа ағзаларға метастаздануымен

сипатталады.

қызару,ісіну пайда болады.Оның ортасы тез арада некрозданып,қап-қара,көміртәрізді,күйдіргіге тән карбункул пайда

болады.

Патологиялық анатомиясы:

мен лимфа түйіндерінің ауыр зақымдануымен сипатталады.Қоздырғыш үшін ену қақпасы тері,сирек

тыныс жолдарының шырышты қабаттары,асқорыту жолдары болып табылады.Негізгі патогенді факторы-экзотоксин,оның компоненттері ісікті,тіндік некрозды және басқа да зақымдануымен сипатталады.

адамзат үшін өті қауіпті болып табылатын және өзектілігін жоғалтпайтын оның

ең басты көрінісі – жұқпалы аурулар. Мечников айтуы бойынша, инфекциялық аурулар адам мен жануар сияқты эволюция заңдарына бағынады.  Ертеден белгілі жұқпалы аурулар адамдардың, мемлекеттердің өміріне әсер етті, мәдинетте, салт-дәстүрде, өмір сүру салтында із қалдырды. Оба, түйнеме мен сібір жарасының жойқын эпидемиялары түгелдей халықтарды жойды. Қазіргі таңда біз инфекциялардың жаңа, бұған дейін таныс емес нозологиялық формаларының пайда болып жатқанына куәміз. Жұқпалы аурулардың клиникалық аспектілерін терең түсіну үшін бактериалды және вирустық инфекциялардың жасушалық-молекулалық механизмдерін зерттеу қажет.  Жұқпалы үрдістің патологиялық физиологиясын біле отырып, дәрігер ауруды алдын алу шаралары мен емдеу принциптерін тиімді, оңай анықтай алады.

человека. Ташкент,1998.
3. Цинзерлинг А.В, Цинзерлинг В.А. Паталогиялық анатомия , Сотис.

1996
4. Ж.Б Ахметов “Патологиялық анатомия”
А.Қ Дүйсенова “Жұқпалы аурулар”
5. Б.А.Рамазанова, Қ.Құдайбергенұлы, Медициналық микробиология, Алматы 2011жыл

Пайдаланылған әдебиеттер