Отбасылық құқықтық қатынастар

семье” от 26 декабря 2011 г.
Кодекс “О здоровье народа

и системе здравоохранения” от 05.07.2011 г.
Антокольская М.В. Лекции по семейному праву: Учеб. пос.- М.:Юрист.1995.-144с.
Антокольская М.В. Семейное право: Учебник.-М.- Юристъ,1996.-366с.
Муканова М.Ж. Развитие семейного права Республики Казахстан: Учебное пособие. –Караганда: 2010, -200 с
Муканова М.Ж. Брачный договор по законодательству Республики Казахстан: Учебное пособие.Караганда, 2004

мен балалар және басқа да туысқандар арасындағы мүліктік және мүліктік

емес қатынастарды реттейтін, асырап алудың ретін тұрақтандыратын бірнеше нормативтік актілер жиынтығы.

Отбасы құқығы -

сипатта болатын заңдық реттеуге тәуелді қарым-қатынастар болып табылады.

өзге де нысандарынан туындайтын мүліктік және мүліктік емес жеке құқықтар

мен мәндеттерге байланысты және отбасы қатынастарын нығайту мен дамытуға жәрдемдесуге тиісті адамдар тобы.
(ҚР НжО заңы 1-бап)

берілмеуі және бөлінбеуі;
Жеке қатынастардың мүліктік қатынастарға өтуі;

туыстықтан тұрады;
Созылмалы сипатта болады;
Ақысыз негізде болады;
Заңды деректердің негізінде пайда болады;
Әкімшілік

қатынастармен жиі табысып отырады;
Құнсыз сипатта болады;
Заңмен және тараптар келісімімен аннықталады;
Міндеттемелерді орындамағаны үшін санкция қолданылады;
Пайда болу, өзгеру, тоқтатылу сипаттарына ие болады.

берген адамдар табылады. Оларға: отбасы мүшелері: ерлі-зайыптылар, ата-аналар мен балалар

арасындағы, ал Қазақстан Республикасының неке-отбасы заңнамасында көзделген жағдайларда және шектерде басқа туыстар мен өзге де адамдар.

отбасылық-құқықтық қатынастардың қатысушылары. Отбасылық-құқықтық қатынастардың әрбір субьектісі отбасылық құқық қабілеттілікке

ие.

ең көп таралған объектісі – адамдардың қарымқатынас іс-әрікетінің нәтижесі.

құқықтары мен міндеттері болып екі топқа жіктеледі.



Есте сақта

қатынастардың мазмұны:

Субьективті құқық – бұл өкілетті адамның мүмкін болатын іс-әрекетінің заңды қамтамасыз етілген шарасы, сонымен қатар басқа тұлғалардан тиісті іс-әрекетті талап ету мүмкіндігі.

Субьективті міндет – белгілі бір іс-әрекетті жасаудан бас тартуды қажет ететін міндетті адамның тиісті іс-әрекетінің заңды шарасы.

құрамы бойынша
- субьективті құқықтарын қорғау сипаты бойынша

отбасылық құқықтық

қатынастар:

Жеке мүліктік емес

Мүліктік

Мұндай жіктеу мүліктік құқықтар мен міндеттердің белгілі бір экономикалық мазмұнына байланысты. Жеке құқықтар мен міндеттерде мұндай мазмұн жоқ, себебі олар материалдық емес, жеке тұлғадан бөліп қарастыруға келмейтін игіліктерден тұрады

қатынастары;
- бұрынғы ерлі-зайыптылар арасындағы;
- ата-аналар мен балалар арасындағы, асырап алушылар мен асырап

алынғандар арасындағы (ата-аналақ құқықтық қатынастар);
- отбасының басқа да мүшелерінің арасындағы;
- қамқоршылар (қорғаншылар) мен қамқорлығындағы кәмелетке толмағандар арасындағы;
- өгей ата-аналар мен өгей балалар арасындағы;
- өгей ата-аналар және қорғаншы мен қамқоршы органдар арасындағы.

құқықтарға ие болып, міндеттер алуы. Отбасылық құқық қабілеттілікке отбасылық құқықтық

қатынастардың әрбір субьектісі ие.

ие болып, оны жүзеге асыруы, сонымен бірге өзі үшін отбасылық

міндеттерді қалыптастырып, оларды орындау.

сәйкес отбасылық құқықтық қатынастар пайда болуға, өзгертуге немесе тоқтатуға негіз

болып табылатын нақты өмірлік мән-жайлар

болу сәті

бұл нақты өмірлік мән-жайлар;
б) заңдық фактілер адам санасына тәуелсіз;
в) заңдық

фактілер белгілі бір салдар тудырады: құқықтық қатынастардың пайда болуы, өзгеруі, тоқтатылуы

жағдайлар. Жағдайлар абсолюттік, яғни адамдардың еркіне толық бағынышты емес, баламалы

– бұл адамның еркімен пайда болады.

Қ ысқа мерзімді заңдық фактілер белгілі бір уақытта тоқтатылады

және бір рет қана заңдық салдарлар тудырады (баланың дүниеге келуі, отбасы мүшелерінің біреуінің қайтыс болуы).

Ұзақ мерзімді
заңдық фактілер көп уақытқа созылады және әрбір кезең сайын құқықтық салдар тудырады (ерлі-зайыптылық, туыстық, қажеттілік).

туыстық және ерлі-зайыптылық болып табылады.
Туыстық – бұл атадан адамның басқа

бір адамнан немесе әр түрле адамдардың ортақ арғы атадан шығуына негізделген адамдардың қандық байланысы.

бөлінеді: A. Тікелей

B. Жанама

Тікелей туыстық – бұл бір тұлғаның басқа бір тұлғадан шығуына негізделеді. Тікелей туыстық өспелі немесе кемімелі болуы мүмкін.

Жанама туыстық – әр түрлі тұлғалардың бәріне бір ортақ ата тектен тарауына негізделеді.

Олар некелік құқықтық қатынастарда тұрады, бұл терминологиялық мағынасы бойынша ерлі-зайыптылық

құқықтық қатынастарға тең.

қарым-қатынастар облысындағы отбасылық-құқықтық қатынастар субъектілеріне олардың қажеттіліктері мен мүдделерін қанағаттандыру

үшін құқықтық құралдармен қамтамасыз етуі;

ІІ. Отбасылық құқықтық реттеудің императивтілігі дегеніміз отбасы құқығының басым көпшілік нормаларының тараптардың келісімі арқылы өзгертуге келмейтін, қатаңдығы;

некеде тіркелгені жағдайда;
ата-аналары бір, тікелей туысқандық қатыстағы, толыққанды және

жартылай толыққанды ағайындылар мен сіңілілер арасында;
асырап алушылар мен асырандылар арасында;
екеуінің біреуі есі дұрыс емес немесе психикаық аурудың әсерінен әрекет қабілетсіз адамдар арасында некеге тұруға жол берілмейді.

Тыйымдар - мемлекет қолдамайтын, қажет емес іс-әрекеттерді болдыртпау үшін қажет.

Тікелей

Жанама

М; заңнамаға сәйкес, некеге 18 жастан бастап тұруға болады,
Ал кейбір жағдайларда 16 жастан да некеге тұруға боады.

іс-әрекеттерді іске асыруды міндеттейтін әдістер;

Мысалы; егер ата-аналары өзара некеде тұрмаған

болса, некеге тұратын адамдар некелік шартқа тұруға болады, баланың әкесі туралы жазылады, әкесі мен анасының бірге өтініш беруі бойынша немесе баланың әкесінің өтініші бойынша іске асырылады.

Мысалы; сот үш күнде азаматтық жағдайларға актілер ата-аналық құқықтан айыру шешімінің көшірмесі жіберілуі тиіс.

жол бермеу қа,идасы;
Ішкі отбасылық мәселелерді өзара келісіммен шешу қағидасы;
Отбасы құқығындағы

қағидалар:

мүшелерінің құқықтары мен мүдделерін қорғау қағидасы;
Отбасы мүшелерінің өздерінің құқықтарын жүзеге

асырып, оларды қорғауды бөгетсіз өамтамасыз ету қағидасы;

Отбасы мүшелерін салауатты өмір салтына ынталандыру қағидасы.