Слайд 1Сабақтың тақырыбы
Микроағзалар
Антибиотиктер,антисептиктер және залалсыздандыру құралдары.
Слайд 2Оқу мақсаты
«Микроағзалар» терминінің мағынасын түсіндіру
Қарапайымдар, бактериялар мен вирустар қоздыратын
аурулардың ерекшеліктерін сипаттау
Антибиотиктер, антисептиктер және залалсыздандыру құралдарының қолданылуын сипаттау
Слайд 3Дағдылар - Білу және түсіну, білімін қолдану, сыни ойлау,
Жетістік критерийлері
«Микроағзалар», «штаммдар» терминінің мәнін біледі. Әр микроағза
түрін анықтауға көмектесетін кемінде3 дәлелдер тізімін құрастырады.
Ауру қоздырғышын дұрыс анықтай алады. Ауру белгілерін сипаттайды. Жұқтыру жолдарын біледі. Ұсынылған аурудың алдын алу шараларын ұсына алады.
Антибиотиктерді алу және қолдануды дұрыс сипаттайды. Кемінде 3 антибиотикке мысал келтіреді және оларды қандай микроағзаға қарсы қолданатынын сипаттайды. Нақты әсер ету аймағы айқын, ең тиімді затты анықтай алады.
Слайд 4Түсіп қалған сөздерді толықтырыңыз
Микроорганизмдер – тек қана …………….. көруге болатын өте ұсақ ағзалар. Микроағзаларға …………………………………………………………..
және кейбір микроскопиялық ………………………………………жатады. Ауру тудыратын микроағзаларды ……………… деп атайды.
Слайд 5Самопроверка
Микроорганизмдер – тек қана МИКРОСКОППЕН көруге болатын өте ұсақ ағзалар. Микроағзаларға ВИРУСТАР, БАКТЕРИЯЛАР
және кейбір микроскопиялық ҚАРАПАЙЫМДАР, БАЛДЫРЛАР, САҢЫРАУҚҰЛАҚТАР жатады. Ауру тудыратын микроағзаларды
ПАТОГЕНДІ деп атайды.
Слайд 6 Штамм — бактериялардың, вирустардың және басқа микроағзалардың бір уақытта және бір
жерден бөлініп алынған таза дақылдары.
Слайд 7Қарапайымдылар
Ядролары бар. Сол себепті Эукариоттар
Жасуша құрлымы бар.
Жасуша органойдтары бар
(цитоплазма, митохондрия, рибосома және т.б.)
Хлоропласттары болмайды (тек жасыл эвгленада ғана
бар)
Жасуша қабырғасы жоқ
Слайд 8Микроскопиялық балдырлар
Ядросы бар, сол себепті Эукариоттар
Жасуша құрлымы бар.
Жасуша органойдтары
бар (цитоплазма, митохондрия, рибосома және т.б.)
Хлоропласттары болады, фотосинтезға қатысады.
Жасуша
қабырғасы бар - целлюлоза
Слайд 9Саңырақұлақтар патшалығына жатады.
Ядросы бар, сол себепті Эукариоттар
Жасуша құрлымы бар.
Жасуша органойдтары бар (цитоплазма, митохондрия, рибосома және т.б.)
Хлоропласттары болмайды
Жасуша қабырғасы
бар – Хитин
Зең саңырақұлақтарында спора және мицелилері бар. Олар спорасы арқылы көбейеді.
Ашытқылар үлкен сопақ пішінді болып келеді. Олар бүршіктеніп көбейеді
Микроскориялық Саңырауқұлақтар: зең саңырауқұлақтары және ашытқылар
Слайд 10Бактериялар патшалығына жатады.
Ядросы жоқ, сол себепті Прокариоттар
Жасуша құрлымы бар.
Жасуша органойдтары бар (бірақ кішкентай, цитоплазма, рибосома және т.б.)
Хлоропласттары болмайды
(тек цианобактерияларда бар)
Жасуша қабырғасы бар - пептидогликан
Слайд 11Вирустар
Вирустар патшалығына жатады
Прокариоттарға да Эукариоттарға да жатпайды.
Жасуша құрлымы жоқ
Жасуша органойдтары
жоқ
Тек ДНҚ және нәруызы бар.
Түрлі формалары болады. Шар тәрізді,
көп қырлы, жіп тәрізді және т.б.
Тек тірі ағзаларда ғана өмір сүре алады.
Слайд 22Флеминг, Александр
Алекса́ндр Фле́минг —британдық бактериолог. Лизоцимді ашты (адам ағзасы шығаратын бактериялық фермент)
зең саңырауқұлақтарынан алғаш рет пеницилинді бөліп алды алғашқы антибиотик .
Слайд 23Дженнер, Эдвард
Ағылшын дәрігері, алғаш шешекке қарсы вакцинаны ойлап тапты.
Слайд 24Сноу, Джон
Анестезияны және медициналық гигиенаны алғаш енгізген британдық дәрігерлердің бірі.
Эпидемиологияның негізін қалаушы. 1854 жылы Холера эпидемиясын зерттеуге қатысты.
Слайд 25Листер, Джозеф
Ағылшын хирург ғалымы, алғаш хирургиялық антисептикерді ойлап тапты.
Слайд 26Пастер, Луи
француздық микробиолог и химик. Микробиология және иммунология ғылымының негізін қалаушы. Ашыту
процессін және пастеризация әдісін ашқан.
Слайд 27Ивановский, Дмитрий Иосифович
Орыс өсімдіктер физиологы және микробиолгы. Вирусология ғылымының негізін
қалаушы. Алғаш вирусты темекі мазайклы вирусын бөліп алған
Слайд 28Антибиотиктер және антисептиктер, дезенфекциялаушы заттар
Антибиотик — микроорганизмдердің өсуін, көбеюін тежейтін немесе тоқтататын микробтар,
өсімдіктер мен жануарлар жасушасынан алынатын органикалық зат.
Антибиотиктерді алу бойынша екіге бөлуге болады:
Табиғи – өсімдіктерден, жануарлардан және микроағзалардан бөліп алу.
Жасанды – химиялық синтез
Слайд 29Бактериялық клеткаға әсер етуіне байланысты екі топқа бөлуге болады:
Бактериостатикалық (бактериялардың
өсуін және көбеюін тежейді, бірақ бактериялар тірі қалады)
бактерицидные (бактерияны өлтіреді де
кейін ағзадан шығарылады).
Слайд 30Пеницилин
Пенициллиум (Penicillium латынша атауы) зең саңырауқұлағынан алынатын антибиотик. Бактерицидтік әсер
етеді.
Грам оң, Грам теріс бактерияларға, стафилококкаларға және стрептококкаларға әсер
етеді.
Мененгит, ангина, тері және шырышты қабаттың іріңді инфекцияларында, ЛОР және көз ауруларында қолданылады.
Слайд 31Тетрациклин
Химиялық синтезбен алынатын антибиотик, Бактериостатикалық әсер етеді.
Стафилококкаларға, стрептококкаларға, E.
Coli бактерияларына қарысы қолданылады. Және үлкен вирустар мен кейбір қарапайымдыларға
да әсер етеді. Пневмония, тыныс жолдарының инфекцияларында, конъюнктивит, бруцеллез және тырысқақ ауруларын емдеуде қолданады.
Слайд 32Цефазолин
Химиялық жолмен алынатын антибиотик. Бактериоцидтік әсер етеді.
Стафилококкаларға, стрептококкаларға, Шигелла
туысының бактерияларына және Грам оң, Грам теріс бактерияларына қарсы қолданылады.
Тыныс жолдарының инфекцияларын, несеп-зәр жолдарының ауруларын, сүйектің инфекцияларын, емдеуде қолданады.
Слайд 33Антисе́птиктер (грек тілінен άντί — қарсы + σηπτικός — ірің) микробты жұқпаларды болдырмау және жою
үшін қолданылатын препараттар.
Кейбір көп таралған антисептиктер: Спирттер, бор қышқылы, Сутегі
асқын тотығы, зеленка, йод және т.б.
Слайд 34Дезинфекциялаушы заттар – қоршаған ортадағы инфекциялық аурулардың қоздырғыштарын жоюға бағытталған
препараттар.