Разделы презентаций
- Разное
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Медицина
- Менеджмент
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
- Юриспруденция
Тақырыбы: Тыныс алу физиологиясы
Содержание
- 1. Тақырыбы: Тыныс алу физиологиясы
- 2. Тыныс алу – оттегіні ағзалар мен ұлпаларға
- 3. Тыныс алу жүйесі Адамның тыныс алу жүйесіне
- 4. Ауа жолдарыМұрын қуысы (cavum nasi)Жұтқыншақ (pharynx)Көмей (larynx) Кеңірдек (trachea)Бронхылар (bronchi)
- 5. Слайд 5
- 6. Тыныс алу кезеңдері Тыныс алу 5
- 7. 3. Газдардың қан арқылы тасымалдануы – оттегінің
- 8. Тыныс қозғалыстарының биомеханикасыСыртқы тыныс алу көкірек қуысы
- 9. Негізгі инспирация еттері:Көкет.Сыртқы қабырға аралық еттер.Шеміршек аралық
- 10. Негізгі инспирация еттерінің жиырылуы нәтижесінде көкірек қуысының
- 11. Жай дем шығару пассивті жүреді, инспирация еттері
- 12. Өкпе дем алу мен дем шығаруға пассивті қатысады, бұл Дондерстің физикалық-физиологиялық моделінен көрінеді.
- 13. Өкпе плаеврамен қапталған, плевраның висцералдық және париеталдық
- 14. Өкпенің серпімділігі мынаған байланысты: Альвеолалар бетін жауып
- 15. Өкпе мен ұлпалардағы газдар алмасуыАтмосфералық ауа –
- 16. Өкпедегі газдар алмасуы сол газдардың альвеола ауасындағы
- 17. Слайд 17
- 18. Өкпенің ауа көлемдеріҚалыпты тыныс ауасы (ҚТА) –
- 19. Газдардың қанмен тасымалдануы Газдардың қанмен тасымалдану түрлері:Физикалық еріген түрде.Химиялық қосылыстар түрінде.
- 20. Оттегінің қанмен тасымалдануыФизикалық еріген жағдайда оттегінің ~1%-ы
- 21. Hb-нің оксигемоглобинге айналуы еріген оттегінің кернеуімен анықталады
- 22. СО2-нің қанмен тасымалдануыЕріген жағдайда 2,5-3 об% тасымалданады.Көмір
- 23. Тыныстың реттелуіТыныстың реттелуі рефлекстік және гуморалдық механизмдермен
- 24. Тыныс орталығы туралы қазіргі түсініктер соңғы жылдары
- 25. Пневмотаксиқалық орталығы тыныс циклы фазаларының ауысуына қатысады.
- 26. 3. Жұлындағы орталықтары- Мойын бөлімінде – көкет жүйкесінің ядролары.- кеуде бөлімінде – қабырға аралық еттердің ядролары.
- 27. Тыныс орталығының тонусы рефлекстік және гуморалдық
- 28. Орталық (булбарлық) хеморецепторлар мидың жасушадан тыс сұйықтығындағы
- 29. Шеткі хеморецепторлар тамырларда орналасады.Ұйқы артериясының бифуркациясында каротид
- 30. Импульстер хеморецепторлардан синустық жүйке бойымен дорсалдық ядроға барып, инспираторлық жүйкені қоздырады.
- 31. Тыныстың рефлекстік өзін-өзі реттеуі. Тыныс фазаларының
- 32. Өкпе көлемінің артуы мынадай үш рефлекстік эффект
- 33. Өкпенің керу рецепторларынан кезбе жүйкенің афференттік талшықтары
- 34. Кезбе жүйкені екі жақты кескенде тыныс баяулайды
- 35. Тыныстың реттелуіАртериалық қан мен мидың жасушадан тыс
- 36. Скачать презентанцию
Тыныс алу – оттегіні ағзалар мен ұлпаларға жеткізу, оның жасушалардағы тотығу үрдістерінде пайдаланылуы, сондай-ақ организмнен көмір қышқыл газын шығару үрдістерінің жиынтығы.
Слайды и текст этой презентации
Слайд 1Тақырыбы: Тыныс алу физиологиясы
Дәрістің жоспары:
Тыныс алу, оның маңызы.
Тыныс алудың
кезеңдері.
Слайд 2 Тыныс алу – оттегіні ағзалар мен ұлпаларға жеткізу, оның жасушалардағы
тотығу үрдістерінде пайдаланылуы, сондай-ақ организмнен көмір қышқыл газын шығару үрдістерінің
жиынтығы.
Слайд 3Тыныс алу жүйесі
Адамның тыныс алу жүйесіне мыналар кіреді:
Ауа жолдары.
Өкпе.
Тыныс бұлшық
еттері.
Тыныс жүйкелері.
Тыныс орталықтары (ОЖЖ).
Өкпенің морфо-функциялық бірлігі ацинус болып табылады.
Рис 91
Слайд 4Ауа жолдары
Мұрын қуысы (cavum nasi)
Жұтқыншақ (pharynx)
Көмей (larynx)
Кеңірдек (trachea)
Бронхылар (bronchi)
Слайд 6
Тыныс алу кезеңдері
Тыныс алу 5 кезеңнен тұрады:
Сыртқы тыныс алу
– өкпенің желденуі, атмосфералық ауа газдарының өкпе альвеолаларына және өкпеден
сыртқы ортаға тасымалдануы.Өкпедегі газдар алмасуы – альвеола ауасы мен қан арасындағы газдар алмасуы.
Слайд 73. Газдардың қан арқылы тасымалдануы – оттегінің өкпеден ұлпаларға және
көмір қышқыл газының ұлпалардан өкпеге тасылуы.
4. Ұлпалардағы газдар алмасуы –оттегінің
капиллярлар қанынан ұлпаларға және көмір қышқыл газының ұлпалардан қанға диффузиясы.5. Ұлпалық тыныс алу –жасушалардағы тотығу-тотықсыздану үрдістері.
Слайд 8Тыныс қозғалыстарының биомеханикасы
Сыртқы тыныс алу көкірек қуысы көлемінің өзгеруі арқасында
жүзеге асады. Өкпе оның соңынан дем алғанда кеңейіп (инспирация) және
дем шығарғанда (экспирация) тарылып пассивті түрде ілесіп отырады.
Слайд 9Негізгі инспирация еттері:
Көкет.
Сыртқы қабырға аралық еттер.
Шеміршек аралық еттер.
Қосымша:
Тіс тәрізді еттер.
Көкірек-бұғана-емізік
еттері.
Трапеция тәрізді еттер.
Үлкен және кіші көкірек еттері.
Слайд 10Негізгі инспирация еттерінің жиырылуы нәтижесінде көкірек қуысының көлемі фронталдық, сагиталдық
және вертикал бағытта ұлғаяды.
Осылайша, дем алу – белсенді үрдіс.
Слайд 11Жай дем шығару пассивті жүреді, инспирация еттері босаңсиды, көкірек қуысы
тарылады. Белсенді дем шығаруға экспирация еттері қатысады:
Құрсақ еттері (ішкі және
сыртқы қиғаш, тік және көлденең құрсақ еттері).Ішкі қабырға аралық еттер.
Слайд 12Өкпе дем алу мен дем шығаруға пассивті қатысады, бұл Дондерстің
физикалық-физиологиялық моделінен көрінеді.
Слайд 13Өкпе плаеврамен қапталған, плевраның висцералдық және париеталдық жапырақшалары арасында саңылау
болады, ондағы қысым теріс.
Жай дем алғанда ол –6 мм с.б.,
терең дем алғанда –20 мм с.б. дейін төмендейді.Жай дем шығарғанда –3 мм с.б.
Плевра қуысындағы теріс қысым өкпенің серпімділігіне байланысты.
Өкпенің серпімділігі – өкпенің өз көлемін азайтуына тырысатын күші.
Слайд 14Өкпенің серпімділігі мынаған байланысты:
Альвеолалар бетін жауып жатқан сұйықтық пленкасының
(сурфактант) беттік керілуіне.
Альвеолалар қабырғасында эластикалық және коллаген талшықтардың болуына.
Бронх еттерінің
тонусына.Егер плевра саңылауына ауа кірсе пневмоторакс дамиды, өкпе бүрісіп қалады.
Слайд 15Өкпе мен ұлпалардағы газдар алмасуы
Атмосфералық ауа – О2, СО2, N2
газдарының қоспасы Альвеолалық ауа - альвеолаларды толтырып тұрған ауа қоспасы,
ол организмнің ішкі газ ортасы болып табылады.Шығарылатын ауа – атмосфералық және альвеолалық ауалырдың қоспасы.
Слайд 16Өкпедегі газдар алмасуы сол газдардың альвеола ауасындағы меншікті қысымы мен
олардың қандағы кернеуінің айырмашылығы нәтижесінде диффузия жолымен жүзеге асады.
Газдардың меншікті
қысымы мен кернеуі (мм с.б.)
Слайд 18Өкпенің ауа көлемдері
Қалыпты тыныс ауасы (ҚТА) – 0,4 – 0,5
л.
Қосымша дем алу ауасы – 1,5 – 2,5 л.
Қосымша дем
шығару ауасы – 1,2–1,5–2 л.ӨТС – 3,5 –5 л (ӨТС жынысқа, жасқа, бойға байланысты)
Қалдық ауа – 1 л.
Дем алу сыйымдылығы – ҚТА + қосымша дем алу ауасы.
Функциялық қалдық ауа (ФҚА) = қосымша дем шығару ауасы + қалдық ауа
ӨЖС = ӨТС + ҚА = 4,5 – 6 л
ТМК = 6 – 8 л.
Слайд 19Газдардың қанмен тасымалдануы
Газдардың қанмен тасымалдану түрлері:
Физикалық еріген түрде.
Химиялық қосылыстар
түрінде.
Слайд 20Оттегінің қанмен тасымалдануы
Физикалық еріген жағдайда оттегінің ~1%-ы тасымалданады.
О2 негізгі бөлігі
эритроцит Hb-імен қосылыс түрінде тасымалданады.
1г Hb 1,34-1,36 мл О2-ні байланыстыра
алады.
Слайд 21Hb-нің оксигемоглобинге айналуы еріген оттегінің кернеуімен анықталады және HbО2 диссоциациасының
қисығымен көрсетіледі, оны Баркфот зерттеген
Қанның оттегіге сыйымдылығы О2-нің 100 қанмен
байланыса алатын ең үлкен мөлшері, 18-20 мл немесе 180-200 мл/л.
Слайд 22СО2-нің қанмен тасымалдануы
Еріген жағдайда 2,5-3 об% тасымалданады.
Көмір қышқылының тұздары түрінде
48-51об%.
Карбгемоглобин түрінде – 4-5 об%.
НСО3 иондары –плазмада Na бикарбонатын –
NaHCO3 в эритроциттерде КНСО3 түзеді.СО2 тасымалдану механизмінде эритроциттер карбоангидразасының маңызы зор, ол көмір қышқыл газын СО2 және Н2О-ға ыдыратады, СО2 альвеола ауасына өтеді.
Слайд 23Тыныстың реттелуі
Тыныстың реттелуі рефлекстік және гуморалдық механизмдермен жүзеге асады.
Тыныс
орталығының орналасуын 1812 ж. Легалуа, кейін Флуренс, 1885 ж. Миславский
зерттеген. Олар кесу және тітіркендіру әдісімен тыныс орталығының сопақша мида орналасатындағын дәлелдеді.
Слайд 24Тыныс орталығы туралы қазіргі түсініктер соңғы жылдары қалыптасты. Тыныс орталығы
– ОЖЖ-нің түрлі бөлімдерінде орналасқан жүйкелік құрылымдардың жиынтығы, орталықтар үркері.
Жұмысшы орталық булбарлық болып табылады. 1. Сопақша ми – инспираторлық және экспираторлық жүйкелер, дорсалдық және вентралдық ядроларда орналасады, орталықтың автоматиялық қасиеті бар. 2. Вароли көпірі – пневмотаксиқалық және апнейстикалық орталықтар.
Слайд 25Пневмотаксиқалық орталығы тыныс циклы фазаларының ауысуына қатысады. Бұл орталықты істен
шығарса тыныс баяулайды.
Апнейстикалық орталық – ол булбарлық орталықтағы заттар алмасуы
мен оның тонусын реттейді деп есептеледі.Гипоталамус аймағы да тыныстың реттелуіне қатысады.
Ми қыртысы – тыныстың сыртқы ортаның өзгермелі жағдайларына бейімделуін қамтамасыз етеді.
Слайд 263. Жұлындағы орталықтары
- Мойын бөлімінде – көкет жүйкесінің ядролары.
- кеуде
бөлімінде – қабырға аралық еттердің ядролары.
Слайд 27Тыныс орталығының тонусы
рефлекстік және гуморалдық жолдармен қамтамасыз етіледі
Тыныс орталығы
афференттік импульстерді өкпенің, тыныс жолдары мен тыныс еттерінің механорецепторларынан алады.
Тыныс
орталығының гуморалдық реттеушісі хеморецепторлардан келетін ішкі ортаның газ құрамы туралы сигналдар болып табылады. Хеморецепторлар:Орталық (булбарлық)
Шеткі
Слайд 28Орталық (булбарлық) хеморецепторлар мидың жасушадан тыс сұйықтығындағы СО2 кернеуі мен
Н+ концентрациясына сезімтал. Алғаш рет СО2 рөлін Фредерик 1890 ж.
тәжірибесінде дәлелдеі.
Слайд 29Шеткі хеморецепторлар тамырларда орналасады.
Ұйқы артериясының бифуркациясында каротид денесі орналасқан, ол
қанның газ құрамының өзгерістеріне сезімтал:
СО2 кернеуінің жоғарылауына (гиперкапния).
О2 кернеуінің төмендеуіне
(гипоксемия).Н+ концентрациясының артуына (ацидоз)
СО2 кернеуінің төмендеуіне (гипокапния).
Слайд 30Импульстер хеморецепторлардан синустық жүйке бойымен дорсалдық ядроға барып, инспираторлық жүйкені
қоздырады.
Слайд 31Тыныстың рефлекстік өзін-өзі реттеуі.
Тыныс фазаларының алмасу механизмі.
1866 ж. Геринг
пен Брейер иттің жұлыны мен n. Vagus-ын сақтай отырып мойынының
барлық ұлпаларын кесті, сосын екі жақты пневмоторакс жасағанда көкірегі дем алса, өкпені үрлеп кергенде – дем шығарған.Кезбе жүйкені кескен соң рефлекс жоғалған, тыныс баяулаған және тереңдеген.
Слайд 32Өкпе көлемінің артуы мынадай үш рефлекстік эффект туғызады:
Инспираторлық-тежелу.
Экспираторлық-жеңілдеу.
Хэдтің парадоксы.
Механизм
ритмических чередовании вдоха и выдоха связывают с попеременным возбуждением инспираторных
и экспираторных нейронов по принципу отрицательной обратной связи.
Слайд 33Өкпенің керу рецепторларынан кезбе жүйкенің афференттік талшықтары бойымен импульстер дорсалдық
ядроларға барады. Кезбе жүйкенің афференттік талшықтарындағы ӘП жиілігі дем алғанда
артады және дем шығарғанда төмендейді.
Слайд 35Тыныстың реттелуі
Артериалық қан мен мидың жасушадан тыс сұйықтығындағы газ құрамын
қамтамасыз етеді.
Тыныстың қоршаған орта мен организм тіршілігінің өзгерістеріне бейімделуін қамтамасыз
етеді.
