Слайд 1 Назоўнік
Часціна мовы, якая
абазначае
прадмет
і адказвае на пытанні
х т о?
ш т о?
Назоўнікі бываюць мужчынскага, жаночага ці ніякага
роду, змяняюцца па ліках і склонах.
М. р., адз. л. – ён, мой
Ж. р., адз. л. – яна, мая
Н. р., адз. л. – яно, маё
Мн.л. – яны, мае
Слайд 3
Скланенне назоўнікаў
жаночага роду з канчаткамі
-а, -я
Адзіночны лік
Н. краіна, зямля
Р. краіны, зямлі
Д. краіне,
зямлі
В. краіну, зямлю
Т. краінай (-аю), зямлёй (-ёю)
М. аб краіне, на зямлі
Скланенне назоўнікаў
жаночага роду
з канчаткамі -а, -я
Множны лік
Н. краіны, землі
Р. краін, земляў
Д. краінам, землям
В. краіны, землі
Т. краінамі, землямі
М. у краінах, на землях
Скланенне назоўнікаў
мужчынскага роду з нулявымі канчаткамі
і ніякага роду з канчаткамі -о (-ё), -а, -е
Адзіночны лік
Н. брат, лета, поле
Р. брата, лета, поля
Д. брату, лету, полю
В. брата, лета, поле
Т. братам, летам, полем
М. аб браце, аб леце, у полі
Скланенне назоўнікаў
мужчынскага роду з нулявымі канчаткамі
і ніякага роду з канчаткамі -о (-ё), -а, -е
Множны лік
Н. браты, палі
Р. братоў, палёў
Д. братам, палям
В. братоў, палі
Т. братамі, палямі
М. аб братах, аб палях
Скланенне назоўнікаў
жаночага роду з нулявымі канчаткамі
Адзіночны лік
Н. мыш, моладзь, глыб
Р. мышы, моладзі, глыбі
Д. мышы, моладзі, глыбі
В. мыш, моладзь, глыб
Т. мышшу, моладдзю, глыб’ю
М. аб мышы, аб моладзі, у глыбі
Скланенне назоўнікаў
жаночага роду з нулявымі канчаткамі
Множны лік
Н. мышы, далі
Р. мышэй, даляў
Д. мышам, далям
В. мышэй, далі
Т. мышамі, далямі
М. аб мышах, аб далях
Назоўнікі жаночага роду с канчаткамі -а,
-я ў назоўным склоне
ў давальным і месным склонах маюць канчаткі -е, -і, -ы, -э.
Канчатак -е характэрны для назоўнікаў з
асновай на цвёрды зычны, які чаргуецца з мяккім, на г, х, якія чаргуюцца з з, с:
брыгада – брыгадзе,
у брыгадзе; краіна – краіне,
у краіне; нага – назе,
на назе; страха – страсе,
на страсе
Канчатак -ы маюць назоўнікі з
асновай на зацвярдзелы зычны і на к, які чаргуецца з ц:
груша – грушы, на грушы;
рэчка – рэчцы, на рэчцы
Канчатак -і маюць назоўнікі з
асновай на мяккі зычны:
песня – песні, у песні;
зямля – зямлі, на зямлі
Канчатак -э ўласцівы назоўнікам з
асновай на к, які чаргуецца з ц (толькі пад націскам):
шчака - шчацэ, на шчацэ;
рука – руцэ, у руцэ