Слайд 2 Meslek hastalığı tanısının
konması, işyerindeki iş risklerinin işveren tarafından yönetilemediğini ve
işçinin bu nedenle fonksiyon kaybına ya da hastalık durumuna uğradığını kanıtlar.
Слайд 3 Halen ülkemizde bulunan üç meslek hastalıkları hastanesi’nin (Ankara,İstanbul ve
Zonguldak) yanı sıra 2008 yılından bu yana devlet üniversiteleri hastaneleri
ile 2011 yılından itibaren Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri, sigortalının çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kaybı oranlarının tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemek üzere yetkilendirilmişlerdir.
Слайд 5
Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı
veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin
yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.
(5510 sayılı SSGSS Kanunu Mad.14)
Tanımı
Слайд 6
İşle ilgili hastalıklarda temel etken işyeri dışındadır.
İşe girmeden önce
var olan veya çalışırken ortaya çıkan herhangi bir sistemik hastalık
yapılan iş nedeniyle daha ağır seyredebilmektedir.
İşle İlgili Hastalıkların Tanımı
Слайд 8Ciltte kaşıntılar ve egzama
Gözlerde kaşıntı ve kızarıklık
Burun ve koku alma
bozuklukları
Solunum yolları tahrişleri
Öksürük
Hırıltılı solunum
Nefes darlığı
Bronşit
Akciğer ödemi, pnömoni
Mide bulantısı
İştahsızlık
Kusma
Kramp
Belirtiler nelerdir?
Слайд 9 Etkenlerin vücuda giriş yolları;
1.
Akciğerler (solunum)
2. Deri (emilim)
3. Ağız (sindirim)
Meslek hastalıklarından
etkilenme lokal ya da sistemik olabilir.
Слайд 10Meslek Hastalıklarının
Genel Özellikleri
Kendine özgü bir klinik tablosu vardır.
Hastalık etkeni
bellidir.
Hastalık etkeni veya metaboliti biyolojik ortamda tespit edilebilir.
Hastalık deneysel ortamda
oluşturulabilir.
Hastalık, o meslekte çalışanlarında yüksek oranda görülmektedir.
Hastalığın nedeni işyerinde olup, iş ile hastalık arasında nedensel bir bağ vardır.
İşyerinde alınacak teknik ve tıbbi önlemlerle meslek hastalıklarından korunulabilir.
Слайд 11
Meslek hastalığının tespit edilmemiş olması, hastalığın var olmadığını göstermez.
Meslek hastalığı
tanısı, beraberinde tazminat, yüksek iş göremezlik ödentisi, yatırım ve cezai
sorumluluk getirdiği için, bir yanılgı ile saklanmaya çalışılabilmektedir.
Слайд 12
Söz konusu hastalığa Meslek Hastalığı diyebilmek için klinik tanının yanında
meslekle ilişkisinin de ortaya konması gerekir.
Слайд 13Tanı İlkeleri
1.Klinik Değerlendirmeler,
2.Laboratuar Değerlendirmeleri,
3.Meslek İle İlişkinin Kurulması.
Слайд 14
1-Kişinin şu ana kadar
çalıştığı tüm işlerin ayrıntılı sorgulanması
2-İşyeri maruziyetleri
3-Belirtilerin zamanla ilişkisi
4-Benzeri yakınmaları olan başka işçilerin varlığı
5-İş dışı etkilenmeler
Klinik Değerlendirmeler
(Ayrıntılı Çalışma Öyküsü)
Слайд 15
1.Radyolojik yöntemler
2.Biyokimyasal yöntemler
3.Patolojik incelemeler
Laboratuvar Değerlendirmeleri
Слайд 16
İşyeri ortam ölçümleri
Hastalığın Meslekle İlişkisinin Kurulması
Слайд 17
Yükümlülük süresi: Zararlı mesleksel etkinin sona ermesi ile hastalığın ortaya
çıkması arasında geçen kabul edilebilir en uzun süre.
Maruziyet süresi: Zararlı
mesleksel etkenin başlamasıyla hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için gereken en az süre.
Слайд 18Sağlık İşletmeleri Tüzüğü’ne göre;
Слайд 19 Mesleksel deri hastalıkları, en sık görülen meslek hastalıklarıdır.
Bildirimi en çok
yapılan ise mesleki akciğer hastalıklarıdır.
Слайд 20Kimyasal Maddelerle Olan Hastalıklar
Ayakkabı imalatı
Boya sanayii
Akü üretim
Petrokimya
Слайд 21Tahriş edici maddelerle temas sonucu oluşan KONTAKT DERMATİT
Evkadınları
Berberler
İnşaat İşçileri
Boyacılar
Sağlık Personeli
Metal İşçileri
Aşçılar
Fırıncı Ve Pastacılar
Balıkçı
Bahçıvan
Lastik-plastik Sanayi
Слайд 22MESLEKİ AKCİĞER
HASTALIKLARI
Doç.Dr.Uğur BİLGE
ESOGÜ Tıp Fakültesi
Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
Слайд 23Çalışma ortamında olabilecek her türlü zararlı ajanın ilk etkileyeceği sistemlerin
başında solunum sistemi gelmektedir.
Bu nedenle mesleki akciğer hastalıkları (MAH)
belki de iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları içinde birincil korunma önlemlerinin en önemli olduğu meslek hastalıkları grubudur.
Слайд 24Gazlar ve buharlar:
Aerosoller
Partiküller
Lifler
Gazlar
Organik maddeler
Слайд 25Etki Mekanizması
İrritan yanıt
Fibrotik yanıt
Allerjik yanıt
İnfeksiyöz yanıt
Kanserojenik yanıt
Sistemik yanıt
Слайд 26Klinik
İnhale edilen maddelere solunum sisteminin vereceği klinik yanıt maruziyet yoğunluğuna
ve süresine bağlı olarak değişir.
Слайд 27Akut etkiler:
Yüksek düzeyde, yoğun maruziyetlerden dakikalar, saatler, nadiren de
günler sonra ortaya çıkar. Üst solunum yolu irritasyonu, öksürük, bronkospazm,
pulmoner ödem, akut hipersensitivite pnömonileri, solunum ateşi (metal, polimer, organik maddelerin dumanına bağlı), KOAH ve astım alevlenmeleri ve solunumsal infeksiyonlar gibi yanıtlardır.
Слайд 28Kronik etkiler:
Tekrarlayan düşük, orta düzeyde bazen de yüksek düzeydeki
maruziyetlerden aylar yıllar sonra, hatta bazen kişi o işten ayrıldıktan
sonra ortaya çıkan solunumsal yanıttır.
Bu patolojilerin başlıcaları astım, kronik bronşit, amfizem, KOAH, kronik hipersensitivite pnömonileri, pnömokonyozlar, akciğer ve plevra maligniteleri ve solunumsal infeksiyonlardır.
Слайд 29Asbest Klinik
Benign patolojiler:
Tekrarlayan benign plevral effüzyonlar, plevral kalınlaşma, plaklar,
kalsifikasyonlar, asbestoz, yuvarlak atelektazi vb. Asbestoz asbest pnömokonyozudur.
Bilateral, diffüz, öncelikle
alt arka akciğer alanlarını tutma eğilimindedir. Nefes darlığı ve öksürük vardır. Kronik bronşite de neden olur. Ellerin ve önkolların palmar ve dorsal yüzlerinde kalınlaşma ve hiperkeratozla seyreden, maruziyetten uzaklaşmakla düzelen asbest siğillerinden söz edilmiştir.
Malign patolojiler:
Malign mezotelyoma ve akciğer başta olmak üzere diğer kanserlerdir.
Mezotelyoma; Plevra ve diğer seröz zarların malign tümörüdür. Çoğu zaman asbest maruziyeti ile ilişkilidir. Nadiren periton ve perikardda da görülür. Akciğer kanseri, larenks kanseri, GİS kanserleri(özofagus, mide, kolon) gibi.
Слайд 30
Pnömokonyozlar ve Mesleki Solunum Hastalıkları
Слайд 31Sıva-çimento
Maden işçileri
Kot taşlama
Ağaç işçiliği
Слайд 32
Mesleki Bulaşıcı Hastalıklar
şarbon
hayvancılık
sağlık
Deri sektörü
Слайд 33Fiziksel Etkenlerle Olan Meslek Hastalıkları
*Gürültü
*Titreşim
*Sıcak-Soğuk
*Basınç
*Ergonomi
Слайд 34Kağıt endüstrisi
otomotiv
inşaat
Tekstil-dokuma
Demir-çelik
GÜRÜLTÜ
Слайд 35
8 saatlik çalışma süresi için kabul edilebilir gürültü
düzeyi 85 dB dir.
Gürültü seviyesi 70 db üzeri
ise; fiziksel, ruhsal, zihinsel tepki başlar. Yavaş yavaş işitme kaybı gelişir.
Слайд 36Kronik etki: Mesleki işitme kaybı
Sinsi ve yavaş gelişir, gürültüden uzaklaşmakla
ilerlemesi durur.
Çeşitli aşamalarında ciddiyetini ayırt etmek mümkündür.
Tinnitus olguların
yarısında bulunur ve her aşamada duyulabilir. İşitme azlığı duysal duyarlılığın nicelik olarak azalmasıdır.
Sesleri ayırt etme yeteneği azalır, akustik sinyalleri ayırt etme yeteneğinde niteliksel bir bozulma vardır.
Lezyonun yeri kokleadır. Kayıp nörosensoriyal tiptedir ve daha çok 3 - 6 kHz frekanslarındadır.
Genellikle bilateral, simetrik, irreversibldir.
Bazen iki kulak arasında belirgin fark olur.
Atıcılık bunun örneğidir. Atıcılarda, sağ omuz kullanılıyorsa, kafanın sağ kulağı gölgeleyip koruması nedeniyle sol kulakta daha fazla işitme kaybı olur.
Слайд 37KANSERİN NEDENLERİ
DEĞİŞTİRİLEBİLİR VE DEĞİŞTİRİLEMEZ
OLARAK İKİYE AYRILIR:
Слайд 38DEĞİŞTİRİLEMEYEN NEDENLER
YAŞ
CİNSİYET
IRK
GENETİK YATKINLIK
Слайд 39DEĞİŞTİRİLEBİLİR NEDENLER
ÇEVRESEL ETKENLER
ZARARLI ALIŞKANLIKLAR
BESLENME ALIŞKANLIKLARI
ENFEKSİYÖZ AJANLAR
KİMYASAL KARSİNOJENLER
Слайд 40Yüksek kanser riski taşıyan meslekler
1. Alüminyum üretimi
2. Demir çelik sanayii
3.
Kok üretimi
4. Koktan hava gazı elde edilmesi
5. Boyacılık
6. Lastik sanayii
7.
Mobilyacılık
8. Güçlü inorganik asit işlemleri
9. Yer altı hematit madenciliği (Radon maruziyeti)
Слайд 41Mesleki kanserojenler
Asbest
Krom ve bileşikleri
Kömür katranı, katran zifti, kurumu
Vinil klorid
İyonizan radyasyon
Katran,
zift, bitüm, mineral yağ, antrasen
Kok fırını gazları
Nikel bileşikleri
Odun tozları
Слайд 42Korunma
1. Yerine koyma (substitution). Örneğin benzen yerine stiren, hekzan; asbest
yerine sentetik lifler kullanımı gibi.
2. Kapalı sistem, otomatizasyon, uzaktan kontrol
3.
Lokal ve genel aspirasyon ve havalandırma
4. Kişisel koruyucu malzeme kullanımı
5. Maruziyet süresinin kısaltılması
6. Dönüşümlü çalışma
7. Kanserojenle çalışan kişi sayısının azaltılması
8. Düzenli bakım onarım
9. Eğitim
10. Kişisel hijyen önlemleri
11. İş ortamı ölçümleri yapılmalıdır.
Слайд 43Titreşim-Reynoud Hastalığı
• 1 Hz - Kemik ve eklem zararları
• 10 Hz - Sinir, dolaşım ve hareket sistemi zararları
• 500 Hz- Dolaşım ve sinir sistemi zararları
Слайд 44Sıcakta çalışma
haddehane
Yol işçileri
fırınlar
Слайд 45 25 kg’yi aşan yükleri itmek,
taşımak ve kaldırmak için ekipman kullanılmalıdır.
Elle taşınan yüklerde
vücut dik olmalı, yük vücuda yakın tutulmalı ve belli aralıklarla dinlenme yapılmalıdır.
Слайд 47 Doğal bir vücut pozisyonunda, uzanmadan, eğilmeden ve çömelmeden
çalışılmalıdır.
Elle vidalama, makineye
malzeme besleme, paketleme, seri üretimde tekrarlayan iş kaynaklı kas incitme risk vardır
Слайд 50Meslek Hastalığı Önlenebilir mi?
Слайд 51
Meslek Hastalıklarından Korunma İlkeleri:
Tıbbi korunma önlemleri,
İşyerindeki çalışma çevresine ait korunma
önlemleri,
İşçiye ait korunma önlemleri.
Слайд 52
1-İşe giriş muayeneleri
2-Periyodik
tıbbi kontroller
3- Çalışanların eğitimi
1. Tıbbi Korunma
Önlemleri
Слайд 54a- Kullanılan zararlı maddenin değiştirilmesi
b- Kapalı çalışma yöntemi
c- Ayırma
d- Nemli
(ıslak) çalışma yöntemi
e- Sürekli temizlik ve bakım
f- Hijyen kurallarına uyulması
g-
Havalandırma
h- İşyeri üretim ve planlaması
ı-İşyeri ortamında zaman zaman analizler yapmak
2. İşyerinde Çalışma Çevresine Ait Korunma Önlemleri
Слайд 55
3) İşçiye Ait Korunma Önlemleri
Слайд 57Meslek Hastalıklarında Tedavi İlkeleri
1-Kişinin işyeri ortamından uzaklaştırılması
2-Etkenin vücuttan atılımını
artıracak veya etkisini azaltacak yöntem kullanımı
3-Genel destekleyici ve semptomatik
tedavi
Слайд 58
Meslek hastalıklarında her türlü tedavi sigorta tarafından karşılanır.
Hastalık nedeniyle işgöremezlik
de olmuşsa, sigorta kişiye tazminat öder.
Meslek Hastalıklarının
Hukuksal Boyutu
Слайд 59
Meslek hastalığının oluşmasında işverenin ihmali saptandığında, sigorta işçiye ödediği tazminatın
bir bölümünü işverene rücu edebilir.
Слайд 60
Çalışanın sağlığı korunmaz ise;
Ölümler artar
Hastalıklar artar
Sakatlıklar artar
İşgücü kaybı artar
İNSANLAR ve
ÜLKE EKONOMİSİ ZARAR GÖRÜR
Sonuç olarak;